Het thema van deze kalender voor de Veertigdagentijd is ‘Ga mee!’ 

Het is een uitnodiging om samen op zoek en op pad te gaan in deze tijd van bezinning, als voorbereiding op het feest van Pasen. Deze kalender helpt je om dagelijks even stil te staan en deze periode bewust te beleven. De kalender sluit aan bij het jaarthema ‘Ga mee! Samen getuigen van geloof, hoop en liefde’ van de Protestantse Kerk. De verschillende weekthema’s roepen op om samen in actie te komen door bijvoorbeeld te vasten, naar Jezus te komen, je leven te heiligen en het brood te delen.

Aan de hand van de bijbelteksten kijken we naar wat de Bijbel ons daarover vertelt en hoe dat ons inspireert in ons eigen leven. Voor elke dag is er een overdenking, aangevuld met liederen, gebeden en citaten. Zo komen we iedere dag een stapje dichter bij Pasen. Een gezegende Veertigdagentijd gewenst!

Steeds meer gelovigen kiezen ervoor om op weg naar Pasen te vasten. Het is een manier om heel lichamelijk ruimte voor God te maken in je leven elke keer dat je de koektrommel dicht laat, een glas wijn laat staan of je telefoon laat liggen.

In de Bijbel gaat vasten vaak samen met gebed én met delen (zie bijvoorbeeld Matteüs 6). De focus ligt zowel op onze relatie met God, als met onszelf en met onze medemens. Zo wordt de vastenperiode een tijd van bezinning op alle facetten van ons leven, een periode die ons kan doen groeien in verlangen naar God en dankbaarheid voor al het goede dat we mogen ontvangen.

Concrete manieren om te vasten:

• geen tussendoortjes en/of vlees eten
• geen koffie, frisdrank en/of alcohol drinken
• geen of minder sociale media gebruiken en/of tv kijken
• geen nieuwe kleding of andere spullen kopen
• meer tijd maken voor gebed en/of het lezen van de Bijbel
• meer tijd maken om iets voor een ander te doen

Zondag 24 maart – Lezen Marcus 11:1-11
Hosanna in de hoogste hemel! Marcus 11:9

Vrede in beeld?
Vol verwachting wordt Jezus binnengehaald in Jeruzalem. “Stad van de Vrede” Hosanna! Veel mensen zijn vol verwachting, want Jezus verkondigt dat het Koninkrijk van God nabij is. Zou het echt zo zijn dat vrede nu in beeld is? In gedachten zie ik mensen in Colombia voor me. Meer dan vijftig jaar is het land geteisterd door een gewapend conflict. In 2016 is de vrede getekend, maar in de samenleving tekenen zich nu nieuwe vormen van geweld af. Wat gaat er door je heen als je onder die omstandigheden leeft, en er lijkt een kans op ommekeer? Jezus wordt verwachtingsvol binnengehaald, maar zal een paar dagen later verraden worden. De bevrijdende boodschap van het Evangelie wordt niet door iedereen als bevrijdend ervaren. Met dat raadsel gaan we de Stille Week in.

Vraag: Lees, zing of beluister lied 552

Maandag 25 maart – Lezen: Psalm 118:19-29
De steen die de bouwers afkeurden, is de hoeksteen geworden – Psalm 118:22

De spilfunctie
In psalm 118 zingt de psalmdichter over de liefde en trouw van God, maar ook over de eenzaamheid van een mens. En in die psalm klinkt er dan een zinnetje van troost. Evangelisten en andere Bijbelschrijvers hebben het gebruik om over Jezus te schrijven. Het zinnetje is spreekwoordelijk geworden. “De steen die de bouwers afkeurden, is de hoeksteen geworden.”  Verworpen voor diegenen die met de stenen werken? De bouwers hebben de steen afgekeurd. En toch is die steen tot belangrijkste steunpilaar geworden. Bij mij roept dat het beeld op van die gehandicapte jongen, waarvan een oppervlakkige buitenstaander zou kunnen denken dat hij een probleem is voor zijn ouders. In werkelijkheid vervult hij, juist in zijn kwetsbaarheid, een spilfunctie. Hij is degene die de liefde wekt. Jezus toont de verbazingwekkende ommekeer.

Dinsdag 26 maart – Lezen: Marcus 14:1-11
Want de armen zijn altijd bij jullie… Marcus 14:7a

Een kostbaar geschenk
De spanning rond Jezus is torenhoog opgelopen. De plannen om Hem gevangen te nemen en de doden zijn gesmeed. Een vrouw komt naar Jezus toe en zalft Hem met kostbare nardusolie. Dat roept twee associaties op: het zalven van een koning en het zalven van een dode. Deze vrouw openbaart wat er staat gebeuren met Jezus. Ze heeft daar een vermogen voor over. “Dat had ook aan de armen gegeven kunnen worden.” Vinden sommigen. En terwijl Jezus altijd opkomt voor de armen en de verdrukten, komt Hij nu op voor deze vrouw. “De armen zijn altijd bij jullie. Jullie kunnen weldaden bewijzen aan hen wanneer je maar wilt.” Gebruik niet het excuus van “recht” als dekmantel om je eigen onrecht te maskeren. Dat kan je duur komen te staan.
Opdracht: Bespreek vandaag met iemand wat voor jou zo wezenlijk is dat al het andere ervoor mag wijken.

Woensdag 27 maart – Lezen: Johannes 13:1-15
Wat ik voor jullie gedaan heb, moeten jullie ook doen – Johannes 13:15

Voetwassing
Mij ontroert het verhaal van de voetwassing. Ik zie de beelden voor me van Paus Franciscus die ieder jaar op Witte Donderdag een bijzondere locatie uitkiest om de voeten van twaalf mensen te wassen. Hij zoekt gedetineerden op, of vluchtelingen, of mensen met lichamelijke handicap. Ik zie ook de viering van de Wereldraad van Kerken voor me waarin de secretaris-generaal de voeten van een ander waste, en de uitnodiging die uitging naar aanwezigen om elkaar de voeten wassen. Het fysieke ritueel confronteert ons met kwetsbaarheid. Dienen is niet eenvoudig, gediend te worden is nog moeilijker. Jezus doet een beroep op ons om in echte gelijkwaardigheid samen te leven en onderlinge afhankelijkheid te erkennen.

Donderdag 28 maart, Witte Donderdag – Lezen: Marcus 14:17-26
Dit is mijn lichaam, dit is mijn bloed – Marcus 14:22 en 24

Doe ik mijn medemens recht?
Jezus viert met zijn leerlingen Pesach, bevrijding uit het slavenbestaan. Deze maaltijd krijgt echter een volkomen nieuwe dimensie. Het brood wordt in de woorden van Jezus symbool voor zijn lichaam. Wijn wordt symbool voor zijn bloed. Jezus spreekt hardop uit dat hij door een tafelgenoot uitgeleverd zal worden aan degene die het verraad pleegt. De kern van het christelijk geloof ligt hier op tafel. Jezus leert kijken door de ogen van het slachtoffer. Zo roept Jezus op tot compassie. Hij toont dat wie een ander onrecht aandoet, slaaf is van duistere machten. Mij troost dit als ik onrecht zie of ervaar. Mij helpt het om kritisch naar mezelf te kijken: doe ik mijn medemens recht?

Vraag: Vrede en verzoening zijn grote woorden uit de christelijke traditie. Tegelijkertijd spelen ze dagelijks een rol in de meest gewone omgang mat mensen om jou heen. Waar denk jij aan als je de woorden vrede en verzoening hoort?

Vrijdag 29 maart, Goede Vrijdag – Lezen: Psalm 22:1-11,30-32
Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten? Psalm 22:2

Het lijden toont Gods trouw
Al sta je met nog zoveel vertrouwen in het leven, soms kan het kwaad je zo nakomen dat dat je de wanhoop nabij bent. Iemand beschuldig je ten onrechte. Je kind heeft verdriet. Je hoort over gruwelijk geweld. Op Goede Vrijdag horen we het verhaal van de kruisiging van Jezus. Het duister lijkt wel te overwinnen. Precies de angst die je soms voelt, als je kijkt naar wat er op aarde gaande is. Jezus zelf neemt de psalm van de verlatenheid in de mond. Als je Psalm 22 leest, zie je hoe in die psalm aan het eind een ommekeer plaatsvindt. De psalmdichter weet dat God zijn hulpgeroep hoort. In de diepste duisternis is God nog steeds aanwezig. Het lijden van Jezus toont ons uiteindelijk Gods trouw.

Opdracht: Neem vandaag tijd voor gebed. Welke duisternis wil je bij God brengen? Wees ook eerlijk over duisternis waaraan je geen einde ziet komen.

Zaterdag 30 maart, Stille Zaterdag – Lezen: Klaagliederen 3:19-31
Zijn ontferming kent geen einde – Klaagliederen 3:22

Als alles duister is
Stille Zaterdag. Ik denk aan al die plaatsen op aarde waar verbijsterend geweld plaatsvindt. Aan de rauwheid van de wonden in Oekraïne, in Israël en Gaza, in Syrië, in Rwanda, in Colombia. Ik denk aan het nut van stilte. Er is alle reden tot klacht en zonder ruimte voor verdriet is er geen ruimte voor verzoening. Op Stille Zaterdag hoor en zing ik graag het lied: “Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur.” In veel kerken wordt in paaswake op zaterdagavond de nieuwe paaskaars binnengedragen. Beeld van de opstanding van Christus. God blijft trouw in de diepste duisternis. Liefde blijft. Het laatste woord is niet aan de dood. De stilte op Stille Zaterdag heeft iets weldadigs. Even geen ruis nadat het kwaad je verbijsterd heeft. Om langzaam aan weer zicht te krijgen op Gods liefde en trouw.

Opdracht: Steek een kaars aan. En schrift op voor wie jij het goede nieuws van de opstanding nabij wilt brengen.

Paaszondag 31 maart – Lezen: Johannes 20:1-18
Vroeg op de eerste dag van de week, toen het nog donker was…Johannes 20:1

Een nieuw begin
Johannes begint bij het begin. Hij opent zijn evangelie met: “in het begin was het Woord…” Het is een variatie op het eerste Bijbelvers. Ook in zijn bericht over de opstanding begint hij bij het begin: “Vroeg op de eerste dag van de week…” Een nieuwe week breekt aan. Het leven aan. Het leven gaat open. Het open graf is er de stille getuige van. Voor de leerlingen van Jezus gaat dit veel te snel. Zij leven nog in het donker en kunnen het nieuwe leven van Pasen, de opstanding van Jezus, leven door de dood, nauwelijks geloven. Wie kan dit wel? Duisternis is hardnekkig!
Pasen verkondigd dat Gods licht sterker is dan de duisternis. Jezus noemt Maria bij haar naam en zij wordt de eerste stralende getuige van de Opgestane.