Schriftlezing: Johannes 20:1-2, 11-18
Geliefde broeders en zusters, jongens en meisjes van onze Heer Jezus Christus,
In deze Paasviering Anno 2021 te midden van de pandemie Covid-19 wil ik met u over het ‘zien’ overdenken. We gaan het hier níet hebben over zien in biologisch opzicht. Of het zien volgens de wetten van de natuurkunde. We gaan vanmorgen dus niet ‘in de ogen kijken’. We gaan juist kijken hoe we mét die ogen kijken. En kijken is één ding. Zien is een tweede. Dat is dan weer een troost voor een aantal mensen onder ons, die wél in biologisch opzicht problemen hebben met hun ogen.
1. Kinderspel: ’Ik zie, ik zie wat jij niet ziet’
Sommige van u kent ongetwijfeld het spel ’Ik zie, ik zie wat jij niet ziet’. Dit spel heeft betrekking op het zien, het kijken in symbolisch opzicht. Eén kind neemt een bepaald voorwerp in gedachten en de ander moet raden wat het is. Het gaat er dan niet om dat je alles goed kunt zien, maar dat je dát ziet wat een ander ziet of opgemerkt heeft. En het spel kan daarom ook heel lang duren: is het de koelkast, is het op de zolder, die telefoon, de broek, enz. Want wat blijkt vaak: we zitten zo vast in ons eigen gezichtspatroon, ons eigen blikveld is dus beperkt. Een ander merkt andere dingen op dan jijzelf. Zien is dus méér dan kijken. Kijken is alleen beperkt tot wat in je eigen blikveld komt. Zien is vooral opnemen wat in het blikveld van andere mensen of wat voor jezelf of voor God belangrijk is. Zien is dus een opmerkzame bezigheid, waarbij vaak een tweede zicht nodig is. Je ziet iets en je merkt het op, je neemt het in je op. Laten wij eens gaan kijken naar het bijbelse zien.
2. Het bijbelse zien: uitzicht op een betere wereld
In de bijbel komt het ‘zien’ veel aan bod, maar dan vooral in de symbolische betekenis. We komen bijvoorbeeld veel profeten tegen die visioenen hebben. Visioenen van een naderend onheil, maar ook visioenen van heil, een hoopvol zien.
Jezus heeft de blinden genezen zodat ze kunnen kijken maar Jezus roept mensen ook op om te zien met hun hart en niet alleen met hun ogen.
Zien in de bijbel heeft vooral als functie: zicht hebben op wat Gods bedoeling is met de wereld, met je leven en met je gezin, d.w.z. zien hoe het beter zou kunnen of beter zal worden. Want wie goed om zich heen kijkt in deze wereld, ziet overal pandemie Covid-19, ellende, machtsmisbruik, ongeluk, onrechtvaardigheid, jongeren die depressief zijn en ga zo maar door. Zien is dan: naar iets uit kunnen kijken, verder dan de situatie op dit moment is in je leven. Laten wij eens op Maria uit Magdala in zoomen.
3. Maria uit Magdala
Op deze Paasmorgen is ook Maria uit Magdala opgestaan, de vrouw die door Jezus is bevrijd van zeven boze geesten. Haar leven was één zwart gat geweest. Een donkere tunnel waar ze zelf op geen enkele manier meer uit kon. En nu kan ze weer zelf denken en zelf voelen en zelf keuzes maken. Haar perspectief is verplaatstdoor de ontmoeting met Jezus.De zon breekt weer door in haar leven. Jezus is die zon. We kunnen dus voorstellen hoe moeilijk het is geweest voor Maria toen Jezus is gestorven.
Op de eerste dag van de week, in de vroege morgen komt ze bij het graf. Ze zag dat het graf geopend is. De grote rolsteen die het graf afsluit, is weggerold tot haar grote verbijstering. Of ze in het graf gekeken heeft, weten we niet, maar ze concludeert eruit dat het lichaam van Jezus verwijderd is. Met die boodschap liep ze snel naar Petrus en Johannes. Ze zijn samen terug gegaan naar het graf en ze stelden vast, Jezus is niet meer in het graf. Daarna gaan Petrus en Johannes terug naar huis maar Maria blijft bij het graf.
Vol van verdriet, angst en wanhoop dwaalt Maria door de tuin, die zo voor haar steeds meer een doolhof/labyrint wordt, zonder uitgang (afbeelding). Haar verdriet is intens. Ik denk dat dit herkenbaar is en het kan je zomaar overkomen. Als je bij het graf van een geliefde bent, je man of vrouw, een kind, je ouders dat allerlei herinneringen dan boven komen. En dat het gemis opeens je te veel wordt. Dat zal bij Maria ook wel het geval geweest zijn. De tranen stromen over haar gezicht en ze kan niet stoppen met huilen. Het is opmerkelijk dat Johannes 4 keer vermeldt over Maria die huilde. De woorden In vers 11, ‘ze huilde’ is dat nog zwakjes vertaald door de NBV. Het Griekse werkwoord betekent ‘hard huilen, luid weeklagen’ en het is hartverscheurend.
Als Maria in zichzelf gekeerd is, in haar verdriet, bezig met haar verleden, met haar gezicht gericht op het graf, dan gebeurt er een wonder. Jezus, die zij denkt de tuinman te zijn, noemt haar naam. Maria! Het is de eerste naam die Jezus uitspreekt nadat hij uit de dood is opgestaan. Als Maria Zijn stem hoort, draaide ze zich om en roept ze het uit: ‘Rabboenie! betekent Meester!’ In dat ene woord ligt al haar blijdschap en geloof samengepakt. Opeens beseft ze het. Het is haar Heiland. Jezus stond op uit de dood en Hij leeft. De rouw, het verdriet en het zoeken is voorbij.
Rembrandt schilderde deze mooie ontmoeting van Jezus en Maria. Wat ziet u in dit schilderij?
Ik zie dat de blik van Maria, haar focus is veranderd. Ze kijkt niet naar beneden in het graf maar ze kijkt hoopvol omhoog. Door deze hernieuwde ontmoeting is Maria van Magdala niet langer getekend door haar verleden. Zij is bevrijd en geheeld want het evangelie over Pasen, over Jezus Christus gaat het niet over het verleden maar over de toekomst, over een nieuwe hoop die in het verschiet ligt. Zij krijgt een taak om de boodschap van opstanding over te brengen aan andere discipelen.
4.Ons fysieke zicht beïnvloedt onze geestelijke waarneming.
Broeders en zusters,
Het zicht van de mens is beperkt. Zoals Maria kunnen we niet verder zien dan ons eigen blikveld. Als we problemen hebben of wij ons zorgen maken dan focussen we alleen op die problemen. Het kan soms niet anders want die problemen moeten ook opgelost worden. Maar we kunnen ook anders leren zien zoals Maria in ons spirituele zicht zoals de flyer van Pasen ons hiernaast wilt vertellen, gemaakt door br. Poetra Pesik uit HSK Antwerpen.
We zien het graf hier heel dichtbij en even verder op zien we drie kruizen staan en als we nog verder willen kijken dan zie we de ochtendzon. Het is steeds weer verandering van de focus of het zien. De kleuren Roze- en blauw presenteren een zonsopgang, het begin van de nieuwe dag.
Als we alleen focussen op onze problemen dan zal ons fysieke zicht ons geestelijke zicht beïnvloeden. We kunnen er moedeloos van worden en er niet meer uit komen. We kunnen ook verder leren kijken, door onze focus leren bijstellen en onze ogen richten naar de toekomst. We moeten proberen over de heuvels, over moeilijkheden te kijken om Gods eeuwige belofte te zien, niet alleen later maar ook nu te ervaren.
Onze ogen moeten boven onze situatie worden opgeheven, voorbij de problemen en beproevingen waarmee we worden geconfronteerd, voorbij de loze beloften van de valse goden van vandaag. Op deze manier zullen we in staat zijn om onze Schepper, onze Verlosser, onze opgestane Heer te zien. Hij is die ons volledig kent. Hij richt ons opnieuw op en leidt ons naar de toekomst.
5.Pasen is verder zien dan onze ogen kunnen kijken
Als Maria haar ontmoeting met Jezus tot haar laat doordringen, grijpt ze Jezus vast. Maar Jezus zegt: houd Mij niet vast’. Daarna zegt Hij: 'Ik ben nog niet opgestegen naar de Vader' die ook jullie Vader is, naar Mijn God die ook jullie God is.
We lezen hier dat Jezus eerst zegt over ‘Mijn Vader daarna over Mijn God’. Hij verwijst allereerst naar de persoonlijke relatie met Zijn hemelse Vader. De vraag is hoe ziet u uw relatie met uw hemelse Vader in deze corona tijd? In welke level bevindt u zich? Bent u een christen, een activist die allerlei taken moet uitvoeren of een leerling van Jezus? Een ieder weet wat zijn of haar antwoord is.
Pasen is verder zien en het betekent dat je je relatie met God naar het volgende level moet brengen. Hij wil niet dat je in de kerk alleen een activist bent en blijft. Hij wil een relatie met u/jou. Dat je leert denken zoals iemand die bij Jezus hoort. Als het zo is dan ga je ook andere dingen doen – zoals het past bij Jezus. Dat proberen therapeuten te doen: je anders leren denken, zodat je gevoelens en je gedrag veranderen. Zo zitten wij mensen in elkaar.
Paulus weet hoe belangrijk het is om te leren denken als iemand die bij Jezus hoort (Colossenzen 3:2; Fil 4:8). Te leren denken als Jezus. Dan ga je op Hem lijken. Paulus weet ook: het kan oorlog zijn van binnen. Jezus is overwinnaar, Jezus leeft, Jezus is waarlijk opgestaan, maar ook als het grote gevecht gewonnen is, moet er nog steeds gevochten worden.
6.Slot
Zien is meer dan alleen kijken. Zien is opmerken en in je opnemen om vervolgens in je gebed en in de praktijk van het dagelijks leven te brengen. Zien is naar iets uit kunnen kijken, verder dan de situatie op dit moment is in je gezin, je bediening en relatie met de Heer leven. Laten de verandering en bevrijding van Maria ook onze verandering zijn waar de toekomst en de belofte overstijgt waar u zich nu aan vasthoudt. Zo reikt de opstanding van Jezus verder dan ons alledaagse leven. Er ligt echte verandering in het verschiet voor wie het wil zien. God zegene ons allen en een gezegende Pasen toegewenst.
Amen