Lucas 3:10-18 en Filippenzen 4:4-7
Geliefde broeders en zusters van onze Heer Jezus Christus,
De derde Adventszondag die we vandaag vieren heet Gaudete en het betekent: ‘Verheug u!’. Deze naam is genoemd naar de introïtus in de oude liturgie en ontleend aan de brief van Paulus aan de Filippenzen (Fil.4:4-7). Laten we de verzen 4 en 5 gezamenlijk lezen, eerst in het Nederlands en daarna in het Indonesisch:
"Laat de Heer uw vreugde blijven: ik zeg u nogmaals: wees altijd verheugd. Laat iedereen u kennen als vriendelijke mensen. De Heer is nabij".
Paulus geeft aan het einde van zijn brief een bemoediging aan de gemeente van Filippi en ons allen om te verheugen, blij te zijn want de Heer is nabij.
"Laat de Heer uw vreugde blijven: ik zeg u nogmaals: wees altijd verheugd. Laat iedereen u kennen als vriendelijke mensen. De Heer is nabij".
Daarom luidt ons thema van vandaag: “Laat de Heer uw vreugde blijven.
Broeders en zusters,
Eigenlijk is deze tekst helemaal geen Adventstekst. Maar door de eeuwen heen is de kerk in de 3e Adventszondag deze tekst gaan lezen. Vele Adventsliederen door de eeuwen heen geven deze woorden ook duidelijk aan en u heeft dikwijls gezongen met een feestelijk en krachtig refrein van KJ 81: Verheug, verheug u Israël, Hij komt, Hij komt Immanuel!
"Je verheugen op" heeft alles te maken met wachten op, verwachten, uitzien naar iets beter, iets goeds in de toekomst. We kunnen ons op iets of iemand verheugen. Op wat of wie verwachten we?
Broeders en zusters,
Vandaag mogen we alvast een beetje genieten van de vreugde. De profeet Jesaja is een meester in het verwoorden van die vreugde. De vreugde van de mooie wereld waar hij naar verlangt, terwijl hij weet dat die mooie wereld nu nog geen werkelijkheid is. Alleen al het perspectief op ooit vreugde is vreugdevol.
Profeet Jesaja in onze aanvangstekst was niet blij om datgene wat hij om zich heen zag gebeuren, om het onrecht in zijn tijd, om het ongeloof. Maar hij kon blij zijn omdat hij geloofde in God, die het er niet bij zou laten zitten, die alles anders zou maken, in God die bevrijdt van alle slechte dingen.
Hij geloofde met hart en ziel in de beloften van God. Daarom zei hij in Jesaja 61:10: ik vind grote vreugde in de HEER, Mijn hele wezen jubelt om mijn God.
In de evangelie lezing van Lucas, roept Johannes de Doper de mensen daar bij de Jordaan tot een leven in Gods koninkrijk dat eeuwigheidswaarde heeft. Dat is de blijde boodschap in de Messias, Jezus Christus. Hijzelf is niet de Messias. Hij komt om te getuigen van Jezus Christus, de Messias. Hij maakt de weg klaar voor de komst van Gods vreugde, Jezus Christus in de wereld. Aan deze blijde boodschap van bevrijding horen wel daden van bekering. Dat is een keerzijde van de vreugde van vandaag.
We worden geroepen door Johannes om te delen met wie het minder hebben, juist in deze vreugdevolle tijd. Afgelopen maand heb ik geld van een aantal senioren uit regio Tilburg ontvangen voor de armen in Passo, Ambon, waar mijn moeder en mijn familie wonen. Een van hen was een oud oma van 70 jaar. Ze woont met haar kleinzoon, niet ver van ons huis. Zij gaat elke dag de deur uit om de aqua plasticflesjes te zoeken en verzamelen. Zij heeft het gewassen, uit laten drogen en opstapelen zoals de foto hieronder.
Dit kost niet zo veel…. De vreugde dat je het kan delen is de vreugde wat Johannes bedoelde.
Johannes zegt ook, eerlijk zijn en elkaar niet bedonderen. Maak geen misbruik van je positie, van je macht over anderen.
Niet begerig zijn naar steeds méér maar genoeg is genoeg. Het klinkt allemaal heel actueel en het is ook actueel in ons leven, zeker in deze tijden.
Wij weten soms niet wat wij moeten doen om deze boodschap te beantwoorden. Daarom moeten wij dezelfde vragen stellen aan God zoals de mensen in die tijd van Johannes hem tot drie maal toe deze vraag hebben gevraagd: Wat moeten wij doen?
Ik zou zeggen: in deze vreugdevolle tijd, vraag God om wat meer ruimte in je hart te hebben voor anderen mensen.
Vraag God om tevredenheid met wat je hebt en wat het leven geeft en biedt.
Vraag God om ruimte en meer en meer te delen met anderen die minder hebben. Deze dingen kunnen vreugde en vrede geven in je leven.
Broeders en zusters,
We hebben er over blij zijn en verheugd maar hoe zit het met u?
Het kan zijn dat u net niet zo'n blij gevoel heeft.
Het kan zijn dat u juist in de put zit of een nare week hebt gehad.
Het kan zijn dat u op een of andere manier enorm dwars zit.
Het kan zijn dat heel andere dingen,
zoals gezondheid of familiebetrekkingen niet goed lopen.
Het kan zijn dat u te maken hebt met werkloosheid, eenzaamheid,
depressiviteit, financiële problemen, onzekerheid,
zorgen om het geloof van mensen van wie je houdt, enzovoort.
Dan is toch niet mogelijk om vreugde te ervaren?
Inderdaad, als het om het gewone menselijke blij zijn gaat, is dat niet mogelijk. Maar de oproep tot vreugde laat zien dat het nodig is om een keuze te maken. Want vaak zijn we wél bezorgd, wél verdrietig, wél boos, wél bang. Het leven is onvolmaakt en wij zijn onvolmaakt. De Bijbel geeft alle gelegenheid om onze kwetsbaarheid onder ogen te zien.
Tegelijk is juist die kwetsbaarheid de ruimte waar de oproep tot vreugde betekenisvol kan worden, zodat we niet opgesloten raken in onze nood en ellende. De oproep van Paulus (die zelf ook goed wist wat ellende was) tot je door laten dringen, is een levenslang leerproces.
Broeders en zusters,
In deze Adventstijd 2021 zitten we allemaal weer in een ‘adventsmodus’, een tijd van verlangen en uitzien mét het verheugende gevoel dat het einde van de tunnel hopelijk in zicht is en dat er een nieuw leven zich aandient ten tijde van corona. We moeten geduld oefenen totdat de dingen echt beter zullen gaan worden en tegelijkertijd blijven hopen en vertrouwen dat het echt ooit zal komen.
We mogen blij zijn en vreugdevol wachten en hopen op, verwachten, uitzien naar de komst van onze Heer. De vraag is, zijn we dat ook écht en stralen we dat uit? Als we de tekst van Paulus er bij neemt, dan zouden we dat als christenen toch moeten zijn. Maar we weten dat het niet zo eenvoudig is. We lijken zo vaak in de ban van het droevige door vele corona berichten die we elke dag horen. Daarom moeten we in deze tijden zoeken naar de echte vreugde.
Er is een lied ‘Vreugde van mijn hart’, gezongen door Kinga Ban. Op een moment dat zij dit lied zong had ze een slepende ziekte en ze dus al zwaar ziek en zij is op 6 mei 2019 gestorven. Als u dit lied straks hoort tijdens meditatief moment dan weet u wat ‘vreugde’ is.
Broeders en zusters,
Vreugde is niet zomaar ‘fun’ omdat het leven dat ook niet is. Het zit dieper van binnen en heeft te maken met zich oneindig bemind weten door God, voor wie je mag zijn wie je bent ook in je broosheid en kwetsbaarheid, die je nooit zal laten vallen en die je kracht geeft waardoor je alles aankunt.
De tweede ervaring lag in dezelfde lijn, ook vreugde te midden van verdriet, licht te midden van duisternis. Dit ervaren wij vaak in het leven. Ik bid en wens u toe dat de vreugde ondanks deze moeilijke tijd, jou / u mag overkomen en jouw, uw deel zijn, tenslotte wonen in uw hart. Het is ook vaak dichter bij te vinden dan we denken en we stralen het meer uit dan we vermoeden. Apostel Paulus zegt in Fillipenzen 4:6-7: “Wees over niets bezorgd, maar vraag God wat u nodig hebt en dankt Hem in al uw gebeden. Dan zal de vrede van God, die alle verstand te boven gaat uw hart en gedachten in Christus Jezus bewaren.
Die vrede van God, die alle verstand te boven gaat, maakt het voor ons mogelijk om vreugdevol te zijn. Door die vrede kunnen wij vriendelijk zijn. En die vrede maakt dat wij tevreden zijn. Niet doordat alles ons ineens voor de wind gaat, maar doordat wij over niets bezorgd hoeven te zijn. Doordat wij elke avond voor het slapen gaan onze zorgen in de hand van de Heer kunnen leggen. Dat geven ons vrede en maakt dat wij de volgende dag een diep gevoel van vreugde en tevredenheid kan ervaren. En dat zorgt er hopelijk ook voor dat mensen iets van de vriendelijkheid van de Heer in mij zien. God zegene ons op onze weg naar Kerst om de vreugde in Hem te ervaren. Verheugd u!
Amen.