Lucas 13:18-21

Geliefde gemeente. Mensen zijn vaak zo geboeid in spectaculaire dingen. Wij vinden het interessant om te weten: ‘Wie is de rijkste mens op aarde? Wie heeft de meeste volgers op sociale media? Waar ligt het duurste huis op aarde?’ Op veel van deze vragen kunnen wij het antwoord vinden in het “Guiness book of Record”.

De Here Jezus vertelt ons hier over het Koninrijk van God. Het Koninkrijk van God is daar, waar God Koning is die regeert, waar Hij het voor het zeggen heeft. Als God in uw hart woont en regeert, dan hoort uw leven ook bij het Koninkrijk van God. Als God in uw gezin woont en het voor het zeggen heeft, dan hoort uw gezin ook bij het Koninkrijk van God. Dat geldt ook in de kerk. Ook in de samenleving van kleine tot grote schaal. Jezus leert de mensen niet met spectaculaire woorden. Hij gebruikt gelijkenissen. Gods Koninkrijk begint klein. Het Koninkrijk van God lijkt op het mosterdzaad en zuurdesem. Heel eenvoudig, maar krachtig.

Gods Koninkrijk lijkt op het mosterdzaad dat groeit.

Een mosterdzaadje. Dat is heel klein, niet meer dan een kleine speldenknop.

Maar als je het zaait in je tuin, en het komt op, dan kan het uitgroeien tot iets groots, tot een struik of een boom van drie meter hoog. Waarvoor werd het mosterdzaad eigenlijk gebruikt? Dat werd gebruikt voor twee doelen: ten eerste om voedsel op smaak te brengen, net als mosterd in onze tijd. Ten tweede heeft mosterdzaad ook een geneeskrachtige werking, het bevordert een goede spijsvertering. Een soort ‘Jamu’ (Indonesisch kruidendrankje) kunnen we zeggen. Drinkt u die graag?

Mosterdzaad is dus een smaakmaker en een medicijn. Dat zijn mooie beelden voor het Koninkrijk van God! Waar God aan het werk is, daar maakt Hij mensen tot smaakmakers die een genezende werking hebben op hun omgeving.

Laten wij dit tot ons doordringen. Dat wij, in ons leven persoonlijk, ook als de gemeente van Christus, smaakmakers zijn, mensen door wie het leven beter wordt, meer getuigend van goede smaak, tegenover alle smakeloosheid van deze wereld. En dat we een geneeskrachtige werking hebben. Dat waar onvrede is en gemopperd wordt, dat wij kunnen helpen om meer dankbaar te zijn. Dat waar ruzie is, dat wij kunnen helpen om vrede te stichten. Dat waar pijn is, dat wij kunnen helpen om troost te bieden en bemoediging geven. 

Dat zit allemaal in dat mosterdzaad: het is een smaakmaker met een geneeskrachtige werking. Niet voor niets zegt Jezus dat ‘iemand’ dat mosterdzaad ‘nam en in zijn tuin zaaide’. Zo is God ook bezig: Hij zaait Zijn goede zaad, en namens Hem mogen wij dat ook doen.

Het kleine mosterdzaad zaaien. Ik moet denken aan concrete voorbeelden uit de GKIN. Ik moet denken aan gezinnen waar ouders thuis samen met de kinderen trouw bidden en bijbel lezen te midden van het drukke gezinsleven. Ik moet denken aan veel gemengde koppels in onze kerk waar de ene de ander (meestal de Nederlandse partner) de weg naar het geloof (opnieuw) wijst en dat die partner op een gegeven moment gedoopt wil worden/ belijdenis wil afleggen en zelfs ouderling wordt. Ik moet denken aan mensen die actief betrokken zijn in de kerk, al zijn ze vaak op de achtergrond. Ik moet denken aan tieners en jongeren die niet schromen om van hun geloof te getuigen aan hun vrienden. Of mensen die graag getuigen op hun werkvloer. Ik moet denken aan mensen die Gods liefde laten zien door alleenstaanden of ouderen te bellen of praktische hulp bieden aan wie hulp nodig hebben. Gods Koninkrijk begint klein, maar het kan allemaal zomaar gaan groeien. Denk aan het mosterdzaad.

Heel bijzonder is het laatste wat Jezus zegt over het mosterdzaad. Hij zegt: ‘Het werd een grote boom en de vogels in de lucht maakten een nest in zijn takken.’

Een nest: dat is een plaats van veiligheid. Een plekje waar nieuw leven kan ontstaan. Mosterdzaad groeit niet voor zichzelf, maar om tot zegen te zijn voor anderen. Doordat het mosterdzaad zo gegroeid is, is er gastvrijheid voor de vogels en komt er nieuw leven. Als u gaat groeien in geloof, dan zijn er anderen die in uw nabijheid gastvrijheid vinden en veiligheid. En dan kan er nieuw leven geboren worden, ook nieuw geloofsleven.

Gods Koninkrijk lijkt op zuurdesem die meel laat rijzen.

De tweede vergelijking heeft ook te maken met de keuken, met voedsel.

Zuurdesem of gist, als je dat toevoegt aan het  deeg, dan gaat dat deeg rijzen, zodat je lekker luchtig brood krijgt.

Jezus zegt: ‘Het Koninkrijk van God lijkt op zuurdesem die door een vrouw met drie zakken meel werd vermengd tot alle meel doordesemd was.’ Drie zaken meel, dat is ongeveer 3 x 13 liter. 39 liter dus. En moet u zich voorstellen. Dat kleine stukje zuurdesem maakt al die drie zakken meel heerlijk luchtig.

Ook hier geldt hetzelfde: Gods Koninkrijk begint klein. En met dat kleine doet God iets groots. Het is een onopvallend proces, er gebeurt iets in het meel vanwege het zuurdesem. Wat precies, dat kun je niet zien. Maar de uitwerking, die zie je wel: het meel gaat rijzen, het rijst de pan uit! Jezus zegt: ‘Zo is het ook als God werkt.’ De Heilige Geest gaat heel onopvallend aan de slag in je ziel. En je wordt een ander mens. Waar God aan het werk is, komt er meer lucht, er komt meer ademruimte. En de Heilige Geest doortrekt je hele leven.

Daarom is het belangrijk dat wij de Heilige Geest toelaten om heel ons leven te doortrekken. Want het kan ook andersom: door de drukte van ons bestaan, door beslommeringen van het leven van alledag, door de verleidingen die op ons pad komen of juist door de welvaart die wij ervaren, dat het geloof op de achtergrond raakt. Vraag daarom dat de Heilige Geest u, jou, en mij opnieuw vervult en zo van binnenuit Zijn werk kan doen.

Gods Koninkrijk begint klein, maar het resultaat is groot. Wie kan zich voorstellen dat het kleine stukje zuurdesem al die drie zakken meel heerlijk luchtig maakt. En zoveel meel is goed voor ruim 20 kg brood, waarvan 160 mensen genoeg kunnen eten. Genoeg voor de consumptie na de normale regionale zondagsdienst in de GKIN.

Geliefde gemeente. God wil een ieder van ons ook gebruiken als het zuurdesem voor deze wereld. Dat kan niet gebeuren als het zuurdesem veilig in de keukenkast wil blijven. Nee. Het zuurdesem moet bereid zijn om te zijn waar die moet zijn, namelijk bij het meel. Dan kan het zuurdesem pas het meel transformeren. In Johannes 17 bidt de Here Jezus voor al Zijn volgelingen: “15Ik vraag niet of U hen uit de wereld weg wilt nemen, maar of U hen wilt beschermen tegen de duivel. 16Ze horen niet bij de wereld, zoals Ik niet bij de wereld hoor... 18 Ik zend hen naar de wereld, zoals U mij naar de wereld hebt gezonden.’  (Wij zijn dus niet van deze wereld, maar wel uitgezonden naar deze wereld).

Gods Koninkrijk begint klein en onopvallend, maar eindigt groot!

Kijk maar naar het leven van de Here Jezus. De Here Jezus werd niet geboren in een paleis, maar in een stal, in armoede. Zijn wieg was een kribbe. Hij groeide op in de buurt van Galilea, de stad Nazareth. Dat betekent: Hij was iemand van het platteland (Johannes 1:46). Hij riep Zijn discipelen (de meeste waren eenvoudige vissers). Hij logeerde in de huizen van anderen. Hij zei: ”De vossen hebben holen en de vogels hebben nesten, maar de Mensenzoon kan Zijn hoofd nergens te ruste leggen.” (Matteüs 8:20). Hij was vriend van kinderen, vrouwen en zondaren, die toentertijd aan de rand van de samenleving behoorden. Zijn kroon was van doornen en Zijn troon was een kruis! Hij is gestorven aan het ruwe houten kruis. Hij is begraven niet in Zijn eigen graf, maar een geleende. Maar Jezus is opgestaan op de derde dag! En door Zijn opstanding is er eeuwig leven voor ieder die in Hem gelooft. Eeuwig leven dat al hier en nu begint!

De grote namen in de tijd van Jezus, zoals keizer Augustus en koning Herodes, die verdwijnen uit de wereld geschiedenis. Mensen kennen hen vooral als onbeduidende figuranten in het Kerstverhaal. Maar vanuit het kleine begin van Jezus’ leven, groeit het Koninkrijk van God, en het gaat de wereld over. Vandaag de dag telt het christendom op wereldniveau 2,4 miljard gelovigen uit allerlei volken. Op alle continenten groeit het christendom, behalve in Europa. Onderschat nooit Gods werk. Onderschat nooit de Heilige Geest!

Geliefde gemeente. In welke tijd wij ook leven, ook in deze tijd van pandemie wil God Zijn Koninkrijk uitbreiden. Wijd u zelf toe aan Zijn dienst, zowel in de kerk als buiten de kerk. Aarzel niet om klein te beginnen, om iets te doen wat onopvallend lijkt. Want in Gods handen wordt het kleine groot. Als we onszelf beschikbaar stellen als mosterdzaad of zuurdesem, gaat God in ons en door ons werken. Als God dat zegent, hoe klein het ook begint, zal dat langzamerhand groeien. Dat mosterdzaad zal groeien tot een boom. Het zuurdesem zal het meel transformeren.

Wacht niet totdat de pandemie voorbij is om u/je in te zetten voor Gods Koninkrijk. Nee. Juist hier en nu is de tijd. Zoals Paulus zegt in II Timoteüs 4:2a “Verkondig de boodschap, blijf aandringen, of het nu uitkomt of niet ...”  En in I Korintiërs 15:58 “Kortom, geliefde broeders en zusters, wees standvastig en onwankelbaar en zet u altijd volledig in voor het werk van de Heer, in het besef dat door de Heer uw inspanningen nooit tevergeefs zijn.”

Op een begraafplaats in Hannover, Duitsland is er een graf die bedekt was met een zeer zware deksteen. Het graf was van een vrouw die op jonge leeftijd stierf in 18de eeuw. Zij geloofde niet in de opstanding uit de dood. Vreemd genoeg gaf zij in haar testament de opdracht om haar graf zodanig te verzegelen en veilig te maken dat als er toch een opstanding was, dat die haar graf niet kon bereiken. Op haar graf staat daarom het volgende opschrift: “Dit voor de eeuwigheid gekochte graf mag nooit geopend worden.” Maar toen gebeurde iets bijzonders. Na verloop van tijd begon een zaadje te groeien onder die zware grote steen. De wortels van de boom deden de zware dekplaat op het graf barsten en openen. Het graf dat niet geopend mocht worden ging toch uitendelijk open... door dat kleine zaadje!  

Geliefde gemeente. Onderschat nooit de kracht van zuurdesem. Onderschat nooit een klein mosterdzaadje. God gebruikt die om een nieuw leven, een nieuw begin te laten ontstaan. Gods Koninkrijk begint klein, maar eindigt groot!

Amen.