Handelingen 2:1-13

Geliefde gemeente. Hoe zou jij je verstaanbaar maken aan anderen wanneer er een taalbarrière is? Met gebarentaal? Of Google Vertalen? Het doet mij denken aan een vriend van mij uit India, Sanjith. Ik heb hem leren kennen in de oecumenische gemeenschap van Taize in Frankrijk, waar jongeren uit verschillende landen, en verschillende culturen en talen bij elkaar komen voor een retraite van een week. Ik was daar in de zomer van 1997, tijdens mijn stage van Jakarta Theologische Hogeschool. Ik was toen een jonge man van 22 jaar. Sanjith was ook een jonge vrijwilliger, die net als ik ruim drie maanden daar verbleef. Zijn kamer was naast mij. Ik moest eerst wennen aan hem, want als hij ja zei, schudde hij juist zijn hoofd en als hij nee zei, knikte hij zijn hoofd. Wat ik opmerkelijk vond aan hem was dat hij een papiertje overal mee naar toe nam. Daarop stond de woorden ‘Ik hou van jou’ in verschillende talen. Elke keer als hij iemand onmoette, pakte hij zijn papier. Hij vroeg in het Engels: ‘Waar kom je vandaan?’ Uit Duitsland? ‘Ich liebe dich!’ Uit Poland? ‘Kocham cię!’ Uit Korea? ‘Saranghaeyo!’. Zo probeerde Sanjith zich verstaanbaar te maken aan nieuwe mensen die hij ontmoette, vooral de meisjes. 

Het begint in Genesis 11 dat we voor het eerst lezen dat mensen elkaar niet meer kunnen verstaan. De mensen werden hoogmoedig. Ze wilden zich een naam maken door een hoge toren te bouwen, waarvan de top tot in de hemel zou reiken. De toren van Babel heet dat. De mensen wilden indruk maken. In feite wilden de mensen als God worden. Maar in Babel greep God in. God daalde neer en zorgde voor een spraakverwarring, zodat de mensen elkaars taal niet konden begrijpen.

Op Pinksteren daalt God opnieuw neer naar de aarde. Dat is heel opmerkelijk! En terwijl in Babel de mensen elkaar opeens niet meer konden verstaan, konden op Pinksteren de mensen elkaar opeens wel weer verstaan. Die twee gebeurtenissen in de Bijbel hebben heel duidelijk met elkaar te maken. Ze zijn als het ware elkaars spiegelbeeld. Menselijke hoogmoed leidt tot verdeeldheid, jaloezie, afgunst, haat en oorlog. Dat zie je alle eeuwen door. Maar waar de Heilige Geest aan het werk gaat, daar komen mensen samen. Daar worden kloven overbrugd en ontstaat verbondenheid als broeder en zuster.

De band met God verbindt. De Heilige Geest brengt mensen bij elkaar.In Handelingen 2 komt dat heel duidelijk naar voren. ‘Toen de dag van het Pinksterfeest aanbrak waren ze allen bij elkaar. Plotseling klonk er uit de hemel een geluid als van een hevige windvlaag, dat het huis waar ze zich bevonden geheel vulde. Er verschenen aan hen een soort vlammen, die zich als vuurtongen verspreidden en zich op ieder van hen neerzetten, en allen werden vervuld van de Heilige Geest...’ Samen God dienen, dat brengt je bij elkaar. Als de Heilige Geest in je hart werkt, dan kan het niet anders of je komt dichter bij die ander, in wie ook diezelfde Heilige Geest werkt. Onze jongeren willen dit uitdragen tijdens deze jongerendienst met het lied dat ze straks zullen zingen: “Laat ons samen één zijn” (Sela).

Op Pinksteren worden de taalgrenzen overwonnen, maar niet door alle talen tot één taal te laten worden. Zou het niet gemakkelijker zijn voor ons? Dan hoeven we geen vreemde taal te leren. Wie van de tieners of jongeren hier houdt van taal? (Welke taal spreek je? Kan je iets zeggen in die taal? En welke taal wil je nog graag leren?) Op Pinksteren worden de taalgrenzen overwonnen, maar in feite op een manier die nóg mooier is dan door één taal. De leerlingen van Jezus kunnen hier opeens de taal spreken van de ander. Het is een hele groep die hier bij elkaar is. Lucas, de schrijver van Handelingen, vertelt in hoofdstuk 1 dat er ongeveer 120 volgelingen van Jezus, mannen en vrouwen, samen bidden en samen uitkijken naar de Heilige Geest. En dan is de dag van het Pinksterfeest vervuld. De Joden noemen dat ook het Wekenfeest (Sjavoeot), vijftig dagen na Pasen. Jezus is naar de hemel gevaren, en dan, opeens, tien dagen later dan is die Geest er! De Heilige Geest, God in actie, onzichtbaar, maar het effect van Zijn aanwezigheid, dat kun je niet missen.

Vervolgens gebeurt het wonder: die 120 mensen gaan spreken in talen die ze nooit geleerd hebben. Ze vertellen in allerlei talen over Jezus, over Zijn dood aan het kruis voor de zonden van de mensen, over Zijn opstanding, over Zijn liefde. Ze vertellen over Gods grote daden. En van alle kanten komen mensen aanlopen. Mensen die in Jeruzalem wonen, maar afkomstig zijn uit allerlei landen met allerlei talen. Het zijn Joden, maar het zijn ook proselieten, mensen uit andere volken die de God van Israël waren gaan dienen. Iedereen daar had z’n eigen moedertaal. En wat gebeurt er nu als de Heilige Geest komt? Opeens horen ze mensen praten in hun eigen moedertaal! Alsof je midden in een verre land loopt, en opeens hoor je Nederlands of Indonesisch! Hebt u dit ooit meegemaakt? Die 120 volgelingen van Jezus spreken allerlei talen, het is één groot talenwonder.

En wat gebeurt er als je je eigen taal hoort? Dan voel je je zo gekend en begrepen! In je eigen taal kun je je gevoel het beste onder woorden brengen. In een andere taal is het anders. Ik ken een paar mensen uit verschillende regio’s van de GKIN die geboren en getogen zijn in Indonesië. Ze spreken vloeiend Nederlands, maar als ze bidden, bidden ze liever in het Indonesisch, want het is in hun moedertaal.

Dit talenwonder laat duidelijk zien wie de Heilige Geest is: de Geest van God daalt néér in jouw leven. God komt in ons leven. In Babel lieten wij als mensen zien dat wij door onze hoogmoed wilden opklimmen naar de hemel. Maar bij God is het andersom: God daalt in Zijn nederigheid neer naar ons, in Jezus Christus en in de Heilige Geest. Wij hoeven niet naar God op te klimmen, nee, de Geest daalt neer in ons leven, in onze taal, in onze gevoelens, in onze leefwereld.Dat is ten diepste wat dit wonder betekent: God kent u, jou, en mij zoals niemand anders. Als wij open staan voor de liefde van Zijn Zoon Jezus en Hem aannemen als Heer en Verlosser, wil God wonen in ons hart door Zijn Heilige Geest. Wat een voorecht, wat een genade dat God in ons hart wil wonen!

De Geest spreekt alle talen. Ook uw, jouw moedertaal. Daarom hoeven wij de Bijbel niet per se te kunnen lezen in de oorspronkelijke taal, Hebreeuws en Grieks. Nee. God richt Zich op ónze taal. God vertaalt Zijn liefde naar ieder persoonlijk. Daarom wordt de Bijbel ook vertaald in zoveel mogelijk talen. Dankbaar zijn wij dat wij, door de KDM-GKIN, vorig jaar 176 bijbels mochten delen aan mensen in Kaimana, Papua, Indonesië. De Bijbel: Gods liefdesbrief voor deze wereld, en voor de mensen in Kaimana: in hun moedertaal. Laten we de Bijbel daarom dagelijks lezen, want God spreekt tot ons in onze eigen taal.

De Heilige Geest perst niet iedereen in één eenheidsmal. We moeten niet allemaal één taal spreken. Nee, de Heilige Geest laat ons méér onszelf worden, zoals we bedoeld zijn door God. Hij leert ons vertrouwen op Jezus, Hij vernieuwt ons van binnenuit, en Hij helpt ons om te strijden tegen de zonde en het kwaad. De Heilige Geest leidt ons in Gods waarheid. Laten we daarom vandaag vol verlangen uitroepen de woorden van Opwekking 343: ‘Heilige Geest van God, vul opnieuw mijn hart.’

En het mooie is: de Heilige Geest maakt ons meer onszelf EN verbindt ons ook meer aan elkaar. Wij kunnen dat vergelijken met een mozaïek. Bestaat een mozaïek alleen uit één steen? Heeft een mozaïek alleen een kleur? Nee, toch? De Heilige Geest is net als iemand die een mozaïek aan het oppoetsen is. Het zwart wordt nog mooier zwart, nog dieper, het rood wordt nog kleurrijker rood, het geel wordt nog feller geel. Die steentjes zijn heel verschillend. Maar door al het poetsen worden niet alleen de steentjes mooier, maar het hele mozaïek wordt mooier! De eenheid die de Geest teweegbrengt is dus niet uniformiteit, maar eenheid in verscheidenheid (zie ook I Korintiërs 12:12-14, 27).

Mensen kunnen dezelfde taal spreken, maar toch elkaar niet verstaan. Dat zien we nu ook als impact van de corona.  De coronacrisis verhardt de maatschappij. Mensen worden sneller boos. Dat geldt niet alleen voor volwassenen, maar ook voor jongeren. Onlangs las ik in het nieuws in Nederland dat de docenten op de middelbare school dit sterk opmerkten. Op school zijn er meer akkefietjes. Het type ruzies dat normaal gesproken in de onderbouw plaatsvindt, zien de docenten daar nog steeds in de bovenbouw. Dat komt omdat wij minder gewend zijn om met elkaar om te gaan. Tijdens de corona hebben we ons te lang teruggetrokken van de anderen. Mensen zijn vervreemd van elkaar. Te midden van de verharding in de maatschappij, zijn wij als volgelingen van Jezus geroepen om een bruggenbouwer te zijn.

En hoe zit het thuis? Verstaan we elkaar goed thuis? Verstaan man en vrouw elkaar goed? Ooit vertelde iemand mij. Tijdens verkeringstijd, luisterden we goed naar elkaar. Als de één praatte, dan luisterde de ander. Maar in het huwelijk is het anders. Als de één praat, dan praat de ander ook. En wie luistert? De buren! Herkenbaar? Wellicht moeten we het papiertje van mijn vriend Sanjith lenen. 

Verstaan ouders en kinderen elkaar goed? En hoe is het tussen broers en zussen? In de familiekring? In de vriendenkring? In de kerk? Of praten we langs elkaar heen, zonder echt te luisteren naar de ander?

De Heilige Geest verbindt ons aan elkaar, juist als verschillende mensen, maar wel levend van dezelfde genade in de Here Jezus. De Geest zorgt er ook voor dat wij in de taal van de mensen het verhaal van Jezus kunnen laten verstaan: het verhaal van geloof, hoop en liefde.

Zoals God neerdaalt in nederigheid, zo hoort ook onze houding te zijn in onze omgang met anderen: een nederig en attente houding. Zoals Paulus dat zegt in Filippenzen 2:3-4 ‘Handel niet uit geldingsdrang of eigenwaan, maar acht in alle nederigheid de ander belangrijker dan uzelf. Heb niet alleen uw eigen belangen voor ogen, maar ook die van de ander.

Geliefde gemeente. Vandaag vieren wij samen Pinksteren, de komst van de Heilige Geest. Moge de Heilige Geest ons in staat stellen om elkaar meer en meer te verstaan, in gezinnen, in de kerk en in de samenleving, zodat mensen de goede boodschap van Jezus kunnen verstaan door ons leven. De Geest spreekt alle talen en doet ons elkaar verstaan. Gezegende Pinksterdagen!

Amen.