Schriftlezing: Filippenzen 4:11-13

Geliefde broeders en zusters in de Here Jezus,

Onlangs zijn er gebeurtenissen geweest die ons allemaal hebben bevreesd. Om te beginnen waren er vele rouwberichten uit onze families en kennissenkring, met name in Indonesië. Bijna elke dag stroomt onze WhatsApp-groep vol met overlijdensberichten, met overledenen aan Covid, maar ook andere gevallen. Een gemeentelid heeft twee geliefde broers slechts enkele dagen na elkaar verloren. Mijn vrouw verloor haar oom en een nichtje op dezelfde dag.

Behalve de overlijdensberichten die we herhaaldelijk ontvangen, werden we ook allemaal opgeschrikt door de berichten van grote overstromingen die enkele West-Europese landen hebben getroffen. De overstroming begon in Duitsland, plotseling als een tsunami. Vele huizen en auto’s werden meegevoerd met het water. In Duitsland en België vielen slachtoffers en nog vele mensen blijken vermist te zijn. Wie had dat verwacht, dat grote overstromingen konden plaatsvinden in Europa.

Sinds het Coronavirus de wereld heeft overspoeld, is het leven van mensen moeilijker en zwaarder geworden. Het is interessant om te bekijken hoe mensen zich gedragen in het dragen van deze moeilijke tijden. Er is een groep mensen die door deze situatie zich bewust geworden zijn van wat het belangrijkst is of moet zijn in hun leven. We horen en zien verschillende solidariteitsacties om mensen te helpen en hun leed te verzachten.

Echter, we zien en horen aan de andere kant ook dat er mensen zijn die misbruik maken van de moeilijke en zorgelijke omstandigheden, om vervolgens zoveel mogelijk voordeel voor henzelf na te streven. In Indonesië zijn berichten verschenen over nepvaccins, gestegen prijzen voor medicijnen en syndicaten die de prijzen voor begrafenissen of crematies meer dan verdubbeld hebben in deze moeilijke tijden.

In deze moeilijke tijd worden angsten versterkt en angst voor gebrek kan mensen hebzuchtig maken. Mensen proberen zich op te werken zonder dat ze zich om een ander bekommeren. Mensen brengen elkaar ten val voor slechts een tijdelijke bevrediging. Wat is hebzucht? Verscheidene Engelse woordenboeken illustreren hebzucht als een hele sterke wil om iets te willen hebben, met name eten of geld. Anderen noemen het een overdreven wil tot rijkdom of een verlangen naar spullen, meer dan iemand nodig heeft.

Broeders en zusters, een interessante introductie van een webinar benoemde een gevoel dat vele mensen hebben, wanneer ze roepen: “Ik ben niet tevreden met het leven” of “Er mist iets!” Blij zijn met de moeilijkheden bij een ander, en moeite hebben met andermans geluk. Het zit niet goed in het hart: snel boos worden, afgunstig, ondankbaar, ontevreden.

Een onbevredigd verlangen naar rijkdom en spullen ziet er misschien onaangenaam uit. Maar hebzucht is ook de motor van een dynamische markteconomie geworden. Mensen worden ook "hebzuchtig" naar kennis, erkenning en succes. Dat is de ambivalente eigenschap van hebzucht.

We moeten voorzichtig zijn. Vanwege gebeurtenissen en ervaringen die we meemaken in ons leven kunnen wij ook als christenen ondankbaar worden of ontevreden met ons leven. Laten we gezamenlijk leren wat de Bijbel zegt over zelfvoorzienend leven en tevredenheid.

In het Oude Testament kunnen we leren van de ervaringen van de Israëlieten in de woestijn. Toen ze klaagden over gebrek aan voedsel en honger, stuurde de Here God manna uit de hemel. In Exodus 16:16 wordt gezegd: “verzamel het manna, zoveel iedereen nodig heeft, een ieder mag zoveel nemen als in zijn tent past, naar gelang hoeveel mensen er wonen.” Vervolgens staat in vers 18 geschreven “diegenen die meer genomen hadden, hadden niet te veel en zij die te weinig genomen hadden, hadden niet te weinig. Iedereen had verzameld wat ze nodig hadden.”

Broeders en zusters, de voorschriften van God luiden: ten eerste, onderwijst God Zijn volk dat ze niet hebzuchtig mogen zijn. Neem wat je nodig hebt, genoeg voor de dag. Ten tweede, vraagt God zijn volk om rechtvaardig te zijn. Iedereen mag maar één omer, zodat iedereen zijn deel kan krijgen.

Mozes, de leider van de Israëlieten op dat moment, had het volk verboden om het manna op te sparen en te bewaren tot de volgende dag. Maar uiteindelijk luisterde niet iedereen naar Mozes. Wat gebeurde er? Het manna zat vol wormen, stonk en was bedorven (Exodus 16:20).

Geliefde broeders en zusters, in het Nieuwe Testament vinden we ook aanwijzingen voor een zelfvoorzienend leven. De Heer Jezus leerde Zijn volgelingen hierover met het Onze Vader gebed, waar we elke keer “Geef ons heden ons dagelijks brood” bidden. In Zijn Bergrede herinnert de Heer Jezus ons er allemaal aan: “Maak u geen zorgen over de dag van morgen, want elke dag heeft genoeg aan zijn eigen zorgen. U hebt genoeg aan de zorgen van één dag” (Mattheüs 6:34).

Heeft Jezus het ons verboden om ons voor te bereiden op de toekomst of te sparen voor later? Zeker niet. Maar ons wordt wel geleerd dat de genade van de Heer niet in één keer wordt uitgestort, zodat we de Heer vervolgens niet meer nodig zouden hebben. De Heer schenkt ons Zijn genade beetje bij beetje, al naar gelang wat we van dag tot dag nodig hebben. Hieruit werd het Engelse spreekwoord “Take one day at a time” geboren.

De Heer Jezus erkent de noodzaak van planning. Bij het maken van plannen en bevoorraden hoeven we ons echter geen zorgen te maken, waardoor we hebzuchtig worden en vervolgens zoveel mogelijk voorraden willen aanleggen. Evenzo mag onze planning en verzameling van voorraad niet worden gebruikt als garantie voor de toekomst, zodat we niet meer van dag tot dag afhankelijk zouden zijn van Gods genade. Leef van dag tot dag.

Broeders en zusters, dit is zeker niet makkelijk omdat we allemaal behoefte hebben aan garanties in ons leven, niet alleen voor vandaag maar ook voor morgen, volgende week en volgende maand, om voldoende te hebben om van te leven. Hierin moeten we leren om te geloven dat de Heer die ons vandaag zegent, ons eveneens zal zegenen met voldoende voor morgen en wat daarna komt.

Dit is ook verwoord door de apostel Paulus in onze perikoop. Paulus deelt het geheim van tevredenheid met het leven in zijn brief over de gemeente in Filippi. Paulus vertelt over zijn eigen ervaringen over tevredenheid. Wat voor leven leidde Paulus? De apostel Paulus leidde geen gemakkelijk leven.

Wanneer we 2 Korintiërs 11:23-27 lezen, geeft Paulus een lijst van ontberingen die hij geleden heeft: gegeseld door Joden, elke maal 40 slagen, gestenigd, zweepslagen gehad, schipbreuk geleden, een dag en een nacht lang op zee gedreven, vaak gevangen gezeten, overstromingen meegemaakt en tegenover schurken gestaan. De brief aan Filippi schreef hij zelfs terwijl hij gevangen zat.

Na dit leven van lijden te hebben doorgemaakt, is het begrijpelijk dat Paulus zegt: “Ik weet wat het is om gebrek te lijden, maar ook wat het is om in rijkdom te leven. Ik heb alles aan den lijve ondervonden: overvloed en honger, rijkdom en gebrek.” (Filippenzen 4:12)

Afgezien van de vele financiële uitdagingen waar hij in de bediening mee werd geconfronteerd, tot in leven en dood, was Paulus geen rijk man. Hij werkte slechts als tentenmaker (Handelingen 18:3). Het leven van Paulus was dus verre van makkelijk en comfortabel. Echter, toen Paulus terugkeek op zijn leven vol van leed, concludeerde hij: “Ik ben tegen alles bestand door Hem die mij kracht geeft.” (Filippenzen 4:13)

Hoewel het leven dat hij leiden moest vol leed was, was Paulus dankbaar omdat hij het allemaal heeft kunnen verdragen. Niet vanwege zijn eigen kracht of vermogen, maar vanwege de kracht van God. Dat is het geheim van de tevredenheid van Paulus. Paulus richt zich niet op wat er allemaal gebeurd is en wat hij allemaal heeft meegemaakt in zijn leven, maar op Wie er met hem was en hem kracht heeft gegeven. Paulus getuigt van de aanwezigheid van God in het leven van de gelovigen. God voorziet niet alleen in onze lichamelijke behoeften, maar geeft ons ook genade in de vorm van kracht, troost, bescherming en leiding.

Hoe kon Paulus deze tevredenheid ervaren? De kern kunnen we lezen in Filippenzen 4:11: “omdat ik geleerd heb voor mezelf te zorgen in alle omstandigheden.” De reactie van Paulus was geen natuurlijke na zoveel leed en uitdagingen. De natuurlijke reactie van mensen op het ervaren van uitdagingen en leed zijn verdriet, boosheid of angst. Maar Paulus liet zich niet wegzinken in deze gevoelens. Hij ging door en met hulp van de Heilige Geest heeft hij geleerd om voor zichzelf te zorgen. Wat betekent dat, voor jezelf zorgen?

1. Blijven steunen op God om de uitdagingen van het leven het hoofd te bieden. Toen Paulus geconfronteerd werd met situaties waar hij geen controle over had en zich hulpeloos en afhankelijk van mensen voelde, greep hij Gods hand steviger vast. Paulus geloofde echt dat Gods kracht hem altijd kon ondersteunen, zelfs toen hij zwak en hulpeloos was. Zoals 1 Korintiërs 12:9 zegt: "Maar de Heer antwoordde: Mijn genade is u genoeg, want mijn kracht wordt in zwakheid volbracht." Daarom roem ik liever in mijn zwakheid, zodat de kracht van Christus over mij kan komen.”

Broeders en zusters, gaf Paulus ons geen goed voorbeeld in het handelen in moeilijke tijden, waarvan we niet weten wanneer ze zullen eindigen? Te midden van onze angsten herinnert Paulus ons eraan: wees niet bang, Gods genade is voldoende om ons te ondersteunen. Angst en onzekerheid drijven ons om meer te weten te willen komen over de toekomst. Wat zal er nu gebeuren met mij en mijn gezin? Maar het geloof zegt dat we de Heer Jezus hebben op wie we kunnen vertrouwen. Dat is genoeg.

2. Tevreden en dankbaar zijn

Zelfvoorzienend leven betekent tevreden en dankbaar zijn met wat we hebben. Onze focus ligt niet op wat we niet hebben, maar op wat we wél hebben. Hebben we in deze moeilijke tijd niet veel mogelijkheden om ons tevreden en dankbaar te leren voelen? In het verleden zouden we misschien klagen als we dit of dat item niet hadden dat we wilden, maar nu we wakker worden met een gezond lichaam en nog steeds de kans krijgen om van dit leven te genieten, kunnen we echt dankbaar zijn. Zeker als we onze familie en vrienden nog kunnen ontmoeten en samenkomen.

Geliefde broeders en zusters in de Here Jezus,

Laten we leren van het voorbeeld uit het leven van de apostel Paulus, die in alle omstandigheden zelfvoorzienend was. Ik zou de meditatie van vandaag willen afsluiten met een verhaal van Leo Tolstoj.

Er was eens iemand die van plan was een groot stuk grond te kopen. Het werd aan hem getoond door de eigenaar van het land. Vanaf de top van de berg zag hij valleien en glooiende heuvels. "Hoeveel hectare kan ik kopen?" "Alles wat je wilt, zoveel als je kunt." "Hoezo, zo veel als ik wil?"

“Ja, je kunt land kopen zo weids als je zelf kunt bestrijken. Ga van hier, rondom de valleien en heuvels en voordat de zon ondergaat moet je hier weer terug zijn. Als je 40 hectare beslaat, krijg je 40 hectare; als je 50 hectare kunt bestrijken, dan krijg je 50 hectare.” “Wow, 50 hectare betekent 500 duizend vierkante meter.”

“Volgend jaar zou de prijs zomaar kunnen verdubbelen.” Zonder tijd te verspillen, begon de landkoper te rennen, de valleien af, de heuvels op. Hij rende. Hij bleef rennen. Hoe verder hij rende, hoe meer land hij zou krijgen. Wanneer kun je nog meer land van deze omvang krijgen? Hij bleef rennen. Hij rende urenlang. Hij werd erg moe, maar hij bleef doorgaan. Opnieuw rennen, nog verder rennen. Ten slotte, toen de zon bijna onderging, strompelde hij naar de plaats van de landeigenaar.

Buiten adem zei hij: "Ik heb, ik heb 500 duizend vierkante meter gelopen. Maar wat gebeurde er? Al snel daarna zakte hij in elkaar. Zijn adem stokte. Hij stierf. Heeft hij uiteindelijk het land gekregen? Ja, maar niet 500 duizend vierkante meter, maar slechts 2 vierkante meter”. 2 meter lang, 1 meter breed. Precies groot genoeg om zijn lichaam in te begraven.

Broeders en zusters, waarin zit het geheim van tevreden zijn met het leven? Niet in hoeveel we bezitten, maar in hoeveel we op God vertrouwen en dankbaar zijn voor wat we hebben. Geloof dat God de leiding heeft en ons leven bewaart van dag tot dag. God zegene ons.

Amen.

https://www.youtube.com/watch?v=tkkDbsxctn8