Johannes 19:28-30

De viering van Goede Vrijdag dit jaar is niet zoals we gewend zijn. Het is niet alleen dat deze Goede Vrijdagviering online gebeurt, maar ook dat wij ons te midden van een beproevende situatie bevinden, strijdend tegen de pandemie van het COVID-19 of coronavirus. Wij zijn dankbaar dat, dankzij de technologische vooruitgang en sociale media wij alle ontwikkelingen in heel de wereld voortdurend kunnen volgen.

Wij kunnen de laatste ontwikkelingen volgen m.b.t. het aantal mensen die corona-positief zijn, hoeveel ervan zijn genezen en hoeveel overleden. Tot op dit moment verspreidt het virus zich nog steeds van mens tot mens en veroorzaakt zo een ernstige ziekte die levensbedreigend is. Wij weten niet wanneer dit zal eindigen.

De  treurige berichten die ons blijven bereiken, ook rouwberichten van mensen die wij kennen, die dicht bij ons staan en die wij liefhebben, maakt dat wij ons op dit moment als het ware in een donker dal bevinden. De schaduw van de dood is een blijvende dreiging die heel nabij is. Door deze pandemie, veroorzaakt door het coronavirus worden wij mensen eraan herinnerd dat ons leven hier op aarde slechts tijdelijk is. Wij zullen niet eeuwig in op deze aarde verblijven. Vroeg of laat zullen wij deze wereld moeten verlaten.

Sommige landen ervaren nu al dat zij hun handen vol hebben aan de vele slachtoffers van het coronavirus die zijn overleden. Ik refereer hier aan de woorden van Giuseppe Conte, de premier van Italië, het land met een groot aantal dodelijke slachtoffers. Hij zei: ‘Wij hebben het niet meer onder controle. Deze ziekte blijft ons doden…’. Toen ik bezig was met deze preek waren er in Italië bijna 14.000 mensen overleden. Italië, die een van de beste gezondheidsvoorzieningen ter wereld heeft, blijkt zich niet te kunnen verweren tegen COVID-19 of het coronavirus.

Broeders en zusters, op 31 maart jl. werd ik opgeschrikt door het bericht dat een collega- predikant ook door het coronavirus was overleden. Het was een vrouwelijke predikant van de GKI, nog jong en met twee kleine kinderen. Tot op heden vecht haar man, ook predikant, nog tegen het coronavirus. Wij mensen weten echt niet wanneer de tijd daar is dat wij door God naar huis worden geroepen. De vraag voor ons is: zijn wij er klaar voor als het zover is?

Geliefde broeders en zusters in Christus,

In een situatie zoals deze vragen aardig wat mensen aan God: ‘Waarom, Heer?’ ‘Waar bent u, Heer?’ Ofschoon wij eigenlijk wel weten dat iedere dag, zelfs iedere minuut er iemand op deze wereld is die overlijdt. Maar misschien waren wij mensen vóór deze corona pandemie te druk met onze eigen bezigheden om na te denken over de betekenis van leven en dood.

Broeders en zusters, vandaag herdenken wij Goede Vrijdag. Goede Vrijdag is één van de belangrijkste kerkelijke feestdagen voor christenen en de kerk. En vooral met de huidige omstandigheden en situatie in de wereld, kunnen wij ons beter inleven wat de dood van de Heer Jezus aan het kruis betekent en de impact ervan op het leven van ons mensen.

Op Goede Vrijdag herdenken wij de laatste ogenblikken in het lijden en sterven van de Heer Jezus aan het kruis. Wij denken opnieuw na over hoe groot Gods liefde is voor ons zondige mensen, zodat Hij die zonder schuld was, bereid was Zichzelf te geven en op te offeren om de mensheid te redden.

Men vraagt zich vaak af waarom de Heer Jezus mens moest worden en aan het kruis moest sterven? Is Hij niet de Almachtige God? Hij is natuurlijk tot alles in staat. Was er dan geen enkele andere manier voor vergeving van zonden en het redden van de mensheid? Broeders en zusters, logischerwijs kan gezegd worden dat als een andere weg of manier bestond van boetedoening voor zonden en het redden van de mensheid, dan zou het natuurlijk niet nodig geweest zijn voor Jezus om in deze wereld te komen en zichzelf op te offeren.

De Heer God weet dat alle mensen gezondigd hebben en hulpeloos zijn; niet in staat zijn zichzelf te redden. Romeinen 3: 23 zegt: ‘Want allen hebben gezondigd en missen de heerlijkheid van God.’ En in Romeinen 6: 23 staat geschreven: ‘Het loon van de zonde is de dood, ….’

Dus de eeuwige dood. Met andere woorden, de straf van de zonde is dat wij mensen voor eeuwig van God gescheiden zullen worden.

Broeders en zusters, kunnen wij ons voorstellen wat gebeurd zou zijn als de Heer Jezus niet in de wereld gekomen was als de Messias en Verlosser? Dan zouden wij allen, de mensen zelf, het loon of de straf voor onze zonden moeten dragen, namelijk de eeuwige dood. Als de Heer Jezus niet was gekomen en niet voor ons was gestorven, dan zouden we allemaal machteloos zijn en ons moeten overgeven aan de macht van de dood. Een voor een zouden wij mensen sterven en gescheiden worden van God.

Als de Heer Jezus niet was gekomen en voor ons gestorven, dan zou ons leven geëindigd zijn op het moment dat wij deze wereld verlaten. De dood zou het einde van een mensenleven betekenen. Martin Heidegger, een filosoof, zei eens: ‘De mens loopt direct na zijn geboorte richting de dood’.  We kunnen ons voorstellen hoe dat zou zijn voor de mensen op deze wereld, zonder hoop lopend naar de dood.

Geliefde broeders en zusters in de Heer Jezus,

En dus moeten wij hulpeloze mensen zonder enige hoop om de dood te kunnen weerstaan, dankbaar zijn dat onze God niet stil blijft zitten. Hij handelde. God handelde en nam het initiatief om de mensheid, Zijn schepping, te redden van de straf voor de zonde.

Het is om deze reden dat door de Heer Jezus God kwam  en incarneerde tot een echt mens. Dus de Heer Jezus kwam ter wereld met slechts  één doel, namelijk de zonden van de hele mensheid te dragen. Er was een missie of taak die de Heer Jezus in deze wereld moest volbrengen. Hij kwam om ons, de mensheid,  te redden. Om deze reden was Hij bereid te worden gemarteld, vervloekt, bespuugd, bespot, geslagen en te sterven aan het kruis als een misdadiger. Hij was bereid om martelingen en lijden te doorstaan omwille van het behoud van ons zondaars.

Geliefde broeders en zusters in de Heer Jezus,

Het thema van deze Goede Vrijdag-viering is ‘Het is volbracht’, in de oude Indonesische vertaling luidt het ‘Sudah genap’. In de oorspronkelijke tekst staat ‘Tetelestai’. Het is volbracht zijn woorden die de Heer Jezus o.a. aan het kruis uitsprak.

Als wij in alle Bijbelboeken het verhaal van Jezus’ kruisiging lezen, dan vinden wij zeven uitingen van de Heer Jezus aan het kruis. Drie ervan staan in het evangelie van Lukas 23:

 ‘Vader, vergeef hun, want zij weten niet wat zij doen.’ (vers 34).

‘Ik verzeker je, nog vandaag zul je met mij in het paradijs zijn’. (vers 43)

‘Vader, in Uw handen leg Ik Mijn geest’ (vers 46)

Sommige uitspraken van de Heer Jezus aan het kruis zijn alleen te vinden in het evangelie van Markus en Matteüs, nl. ‘Eloi, Eloi, lama sabakhtani’.  (Mark. 15: 34), en in het evangelie van Matteüs 27: 46 staat: ‘Eli, Eli, lama sabakhtani?’ Beide betekenen hetzelfde: ‘Mijn God, mijn God, waarom heeft U mij verlaten?’ En de drie anderen uitspraken van Jezus vinden wij in het evangelie van Johannes 19: ‘Dat is uw zoon,‘ …’Dit is je moeder’ (verzen 26-27), en in onze perikoop staan twee uitspraken: ‘Ik heb dorst’ (vers 28) en  ‘Het is volbracht’ (vers 30).

Broeders en zusters, wanneer wij kijken naar de zeven zinnen van Jezus aan het kruis dan blijkt dat er geen scheldwoorden, kreten van pijn, uitingen van wraak of vervloekingen zijn die gewoonlijk door hen die de sterven aan het kruis worden geuit. Maar dat de Heer Jezus te midden van Zijn lijden aan het kruis nog steeds bereid was om te vergeven en nog steeds om anderen gaf.

Laten wij nu samen kijken naar de zesde uitspraak van Jezus die in het evangelie van Johannes zijn laatste woorden waren:  ‘Het is volbracht’. Waarom zei Jezus: ‘Het is volbracht’? Wat betekenen deze woorden van Jezus. Ze kunnen minstens drie dingen betekenen:

1. ‘Het is volbracht’: Jezus doet afstand van zijn leven, dit betekent dat de missie of taak die hem werd gegeven in deze wereld, nl. om te sterven aan het kruis om te boeten voor de zonden van de mensen, was volbracht, het was klaar, tot een einde gebracht.
2. ‘Het is volbracht’ betekent ook dat met de dood van de Heer Jezus alle woorden en profetieën in Gods Woord over Hemzelf, zijn vervuld.
3. ‘Het is volbracht’ betekent dat Jezus’ leven in de wereld is voltooid. Hij heeft de dood verslagen. Daarom hoeft Jezus niet langer mens te zijn.

Wanneer wij naar onze perikoop kijken dan zien wij iets interessants: de woorden ‘Het is volbracht’ werden uitgesproken voordat Hij zijn hoofd liet hangen en de geest gaf. Dit betekent dat Gods glorie en overwinning in Jezus niet werden onthuld voordat Jezus zijn laatste adem uitblies. De Heer Jezus zei niet ‘Het is volbracht’ met gevoelens van wrok omdat Hij  had verloren. Hij leek verslagen aan het kruis. Maar Hij wist dat Hij had overwonnen.

Als Jezus was gestorven in mislukking en het verhaal van de opstanding pas erna kwam, dan zouden mensen natuurlijk zeker aarzelen om in de opstanding van de Heer Jezus te geloven. Maar de opstanding van ons gelovigen in Christus is één ding dat zeker zal plaats vinden, want voordat hij stierf, zei Jezus: ‘Het is volbracht’. Daarom sprak Jezus de woorden:  ‘Het is volbracht’ als een ‘overwinningskreet’.

Broeders en zusters,  we leren hier dat de woorden ‘Het is volbracht’ woorden zijn die echt zinvol en waardevol zijn voor ons zondige mensen.

Ds. Stephen Tong legt in zijn boek ‘De zeven zinnen aan het kruis’ uit dat er een relatie of verband bestaat tussen Jezus’ eerste, vierde en zesde woorden aan het kruis. De eerste woorden ‘Vader, vergeef hun, want zij weten niet wat zij doen’ tonen aan dat Jezus blijk geeft van Gods grote liefde, een liefde zonder weerga.

De vierde zin: ‘Mijn God, mijn God, waarom heeft U mij verlaten?’ geeft blijk van een ongeëvenaard lijden door  martelingen. Jezus moest de zonden van de hele mensheid dragen,  alleen. En de zesde zin ‘Het is volbracht’ is een ongeëvenaarde overwinning.

Vanuit een ander gezichtspunt bekeken zijn de eerste woorden van Jezus een teken van Gods onvoorstelbare goedheid. God zorgt voor vergeving voor mensen die (tot Hem) komen en in Christus geloven. De vierde zin is bewijs van Gods ongelooflijke toorn, hetgeen betekent dat Hij de meest rechtvaardige God is zodat zelfs Zijn eniggeboren Zoon ook straf moest krijgen toen hij een 'zondaar' werd gemaakt in de plaats van u en mij. De zesde zin ‘Het is volbracht’ kunnen we uitleggen als Gods verbazingwekkende macht. Aan het kruis verklaarde de Heer Jezus dat God de Almachtige God was.

Met deze overtuiging belichamen de woorden ‘Het is volbracht’ alle hoop van gelovigen in Jezus Christus. De woorden ‘Het is volbracht’ betekenen niet dat iets afgelopen of ten einde is, maar nogmaals dat het een overwinning aangeeft. Dus misschien zijn wij op dit moment pessimistisch over de situatie in de wereld, maar door Jezus’ woorden ‘Het is volbracht’ moeten wij deze houding wijzigen in een hoopvolle. Want de Heer Jezus heeft de dood verslagen. Al het lijden, alle ziektes en vervloekingen van de mensheid zijn door Jezus gedragen en verslagen aan het kruis – ‘Het is volbracht’.

Broeders en zusters, terug naar de vraag waarom God door Jezus als mens in de wereld kwam en stierf aan het kruis? Vanwege Zijn grote liefde voor ons. Eenieder van ons, wie wij ook zijn, is zo waardevol in Gods ogen. Hij verlangt ernaar altijd met ons te zijn. Hij is gekomen als onze Verlosser. Hebt u Jezus ontvangen als uw persoonlijke Verlosser? Als u dat nog niet gedaan hebt, open dan uw hart zolang het nog kan. Nodig Jezus uit in uw hart, ervaar een nieuw leven in Christus.

Geliefde broeders en zusters in de Heer Jezus,

Wij zullen binnenkort deelnemen aan het Heilig Avondmaal; door het brood dat wij eten en de wijn die wij drinken worden wij niet alleen herinnerd aan Christus’ grote werk aan het kruis, aan zijn grote liefde en offer voor ons. Maar met dit Heilig Avondmaal willen wij Christenen, waar wij ons ook bevinden en deelnemen aan deze gezamenlijke viering, ons verenigd voelen als het lichaam van Christus. En tenslotte is ook dit Heilig Avondmaal het bewijs dat Gods zegen en nabijheid tot en met heden aanwezig en voelbaar is.

‘Kortom, geliefde broeders en zusters, wees standvastig en onwankelbaar en zet u altijd volledig in voor het werk van de Heer, in het besef dat door de Heer uw inspanningen nooit tevergeefs zijn.’

De Heer zegene ons allen.

AMEN.