Handelingen 15:35-41

Geliefde broeders en zusters in de Here Jezus,

Elk jaar verzorgt de GKIN een reeks preken volgens het jaarthema. Het thema van GKIN voor 2022 is: “De kerk, een plek waar genezing en herstel plaatsvindt”. Dit jaar waren er twee prekenreeksen. De tweede serie preken dit jaar ging over de rol van de kerk om genezing en herstel van God te brengen. Speciaal voor deze week is het thema: “De rol van de kerk om Gods genezing en herstel tot stand te brengen – relaties met anderen”.

Een paar jaar geleden waren er spandoeken op de hoofdwegen in Indonesië met de tekst "Vrede is mooi".

Ben je het ermee eens dat "Vrede mooi is"? Sommigen zullen misschien zeggen: “Dat is afhankelijk van wat wordt bedoeld met het woord ‘vrede’”? Omdat het woord "vrede" vele betekenissen heeft. Mijn auto overtrad ooit de verkeersregels in Jakarta omdat mijn chauffeur op de verkeerde plek parkeerde. Toen zei mijn chauffeur tegen de politieagent: "Het spijt me meneer, laten we vrede sluiten." Begrijpt u wat dat betekent? Het woord ‘vrede’ betekent hier geld aanbieden zodat men verder kan en niet wordt beboet.

Maar eigenlijk wordt met de slogan "Vrede is mooi" bedoeld om iedereen eraan te herinneren dat als mensen in harmonie en vrede met elkaar leven, dit leven mooi wordt. Hetzelfde wordt gezegd door de psalmist van psalm 133:1 die zegt: "Hoe goed is het, hoe heerlijk als broeders bijeen te wonen!”

We verlangen zeker allemaal naar een leven van harmonie en vrede, waar geen conflict en vijandschap, geen haat en wrok is, laat staan oorlog is. Maar wat is de realiteit? Het blijkt dat er in deze wereld zoveel conflict en vijandschap is. Zowel tussen individuen als ook tussen landen. Momenteel is de oorlog tussen Rusland en Oekraïne nog steeds aan de gang. En de gevolgen van deze oorlog wordt door de hele wereldbevolking gevoeld.

Geliefde broeders en zusters in de Here Jezus,

Zolang we nog in een wereld leven die door de zondeval van de mens niet meer ideaal is, zijn conflicten onvermijdelijk. Waarom? Omdat de macht van de zonde nog steeds bestaat en het menselijk leven blijft verleiden, ook de gelovigen. Het is niet verwonderlijk dat er zelfs binnen de kerk nog conflicten kunnen ontstaan. Zowel tussen individuen als tussen groepen. Er zijn niet alleen conflicten tussen kerkleden, maar ook tussen kerkleiders.

Door onze passage lazen we eerder dat er een persoonlijk conflict was tussen Paulus en Barnabas. In vers 39 staat: 'Dit geeft aanleiding tot een scherp geschil...'. Stelt u zich eens voor, broeders, Paulus en Barnabas waren Gods apostelen. Ze waren natuurlijk volwassen in het geloof en leiders in de gemeente, maar ook zij konden meningsverschillen hebben. En de ironie is dat ze net waren teruggekeerd uit Jeruzalem, waar ze beiden vredestichters waren geweest voor het geschil tussen de Judese kerk en de kerk van Antiochië.

Handelingen hoofdstuk 15 vertelt hoe de rol van de christelijke gemeenschap in die tijd was, toen er een conflict was in de gemeente. Dit was omdat de kerk nog niet was geïnstitutionaliseerd. Er was een verschil van mening of begrip tussen de christenen in Judea en die in Antiochië. Ten slotte werd vastgesteld dat Paulus en Barnabas en verscheidene anderen naar Jeruzalem zouden worden gestuurd om de kwestie te bespreken. Dus de twee partijen die het oneens waren, werden in een rechtbank samengebracht om tot een oplossing te komen.

We kunnen uit dit incident leren dat wanneer er een conflict is in de gemeente, vooral wanneer het twee groepen betreft, een gezamenlijke bijeenkomst nodig is om de bestaande problemen op te lossen. Ik ben dankbaar als de gemeente zelf het conflict vreedzaam kan oplossen. Maar als het conflict nog aan de gang is, kan de gemeente een neutrale en “professionele” derde partij inschakelen om het probleem op te lossen.

Maar helaas, wat vaak gebeurt, zijn conflicten binnen de kerk, die met rust worden gelaten zonder dat enige moeite wordt gedaan om ze op te lossen. Alsof er niets was gebeurd of men ze tijd wil geven, in de hoop dat de conflicten zich uiteindelijk zelf oplossen. Dat gebeurt dus niet. Conflicten lossen zich niet vanzelf op. Conflicten zijn niet te vermijden, maar moeten onder ogen worden gezien, hoe bitter of pijnlijk de gebeurtenissen ook kunnen zijn.

Omdat God conflicten kan 'toelaten', als een test of een omstandigheid voor geloofsgroei, zowel voor individuele kerkleden als voor de gemeenschap. Zodat we sterker en taaier worden in het aangaan van de uitdagingen van het leven. Als het conflict niet wordt opgelost, is het resultaat dat één van de bij het conflict betrokken partijen of wellicht ook andere kerkleden die er niet echt bij betrokken zijn maar zich niet op hun gemak voelen bij de situatie in de gemeente, de gemeente kunnen verlaten en niet meer in de eredienst komen. Wat nog zorgwekkender is, is dat hun relatie dan ook verbroken is.

Geliefde broeders en zusters in de Here Jezus,

Elk conflict moet een bron of oorzaak hebben. Laten we eens kijken naar enkele bronnen van conflicten:

  1. Verschillen in standpunt of begrip
  2. Overmatige verdediging van een ego: eigengerechtigheid
  3. Emotionele uitspraken: het kan bijvoorbeeld gebeuren als men op hoge toon gaat praten of met een zeer sterke intonatie, zoals boze mensen dit doen. Zo kunnen conflicten ontstaan
  4. Ongepaste of onverstandige acties, ook al zijn ze misschien met goede bedoelingen.
  5. Verkeerde reacties. Er zijn ook wel mensen, die altijd op zoek zijn naar ophef.

Bovendien, broeders en zusters, zijn er onderzoeksresultaten van een leiderschapsbureau in Singapore, Eagles Communication, dat stelt dat conflicten die zowel tussen individuen als binnen organisaties optreden, kunnen worden veroorzaakt door diverse verschillen:

1. Gegevens: Er kunnen conflicten ontstaan door onjuiste gegevens of verkeerde informatie. Daarom, als we informatie van één partij ontvangen, laten we het niet meteen geloven, of gelijk boos worden, maar het laten bevestigen. Het moet eerst worden gecontroleerd en nogmaals gecontroleerd, of de informatie of gegevens correct zijn.

2. Waarden: Conflicten ontstaan door verschillen in verschillende culturen, overtuigingen of waarden.

3. Belangen: Conflicten kunnen ontstaan door ego’s, ambities, macht – subjectieve belangen. Geschillen ontstaan vaak omdat geen gemeenschappelijk belang wordt nagestreefd, maar in feite subjectieve persoonlijke belangen bepalend zijn.

4. Structuur: De trigger voor conflicten kan ook te wijten zijn aan onduidelijk beleid of spelregels in een organisatie. Er is geen commandostructuur vanuit de leiding of er is geen lijn van coördinatie tussen secties of commissies zodat elk zijn eigen weg gaat.

5. Relaties: Conflicten kunnen ook ontstaan doordat er geen duidelijke grens is tussen formele en informele relaties (tussen de eisen van professionaliteit op het werk en vriendschappen).

Welnu, broeders en zusters, als we op basis van het bovenstaande onderzoek proberen de aanleiding te vinden voor het conflict tussen Paulus en Barnabas, is het duidelijk dat er een verschil in waarden tussen hen was. Paulus weigerde nadrukkelijk dat Johannes Marcus verzocht om zich weer bij hem te voegen. Het was duidelijk dat, voor Paulus, de norm om te dienen was, dat je serieus moet zijn. Hij wilde Johannes Marcus, die de bediening had verlaten, niet accepteren. Ondertussen wilde Barnabas Johannes Marcus nog steeds een tweede kans geven om terug te keren naar zijn bediening.

Als gevolg hiervan ontstond er een scherp geschil tussen Paulus en Barnabas vanwege het verschil in waarden tussen hen. Dus hoe losten ze het conflict op? Als kerkleiders waren ze het niet met elkaar eens. De oplossing van een conflict moet inderdaad tot vrede leiden. Wanneer er maximale vredesinspanningen zijn gedaan om tot overeenstemming te komen, maar als beide partijen nog steeds geen overeenstemming bereiken. Elke partij moet dus de mening van de ander respecteren. Omdat we andere mensen niet kunnen dwingen of sturen.

Het enige wat we kunnen doen is argumenteren, uitleggen of zelfs waarschuwen, maar we kunnen anderen onze wil niet opleggen. Dat is wat Paulus en Barnabas deden. Verschillen in waarden verbraken of verstoorden hun onderlinge relatie niet, en ook hun roeping en bediening bleven in stand. Paulus en Barnabas gingen uit elkaar in hun bediening. Paulus nam Silas uiteindelijk mee naar Syrië. Ondertussen gingen Barnabas en Johannes Marcus op Cyprus dienen.

Hoe was dan de voortzetting van Paulus' relatie met Johannes Marcus en ook met Barnabas? Het bleek dat Paulus in staat was Johannes Marcus te accepteren en te waarderen. Paulus schreef in 2 Timoteüs 4:11: "...Haal Marcus op en neem hem met je mee, want hij kan mij goede diensten bewijzen." Dus de relatie tussen Paulus en Johannes Marcus bleef goed, net als die tussen Paulus en Barnabas (1 Korintiërs 9:6) . Ook al waren er verschillen in waarden, de onderlinge relatie bleef behouden.

Geliefde broeders en zusters in de Here Jezus,

Wat er ook gebeurt als er zich een conflict voordoet, het zal Gods hart zeker bedroeven. God verlangt er altijd naar dat zijn kinderen in harmonie en vrede leven. Paulus herinnert ons hier allemaal aan, in het boek Filippenzen hoofdstuk 2, zodat we in het samenleven niet denken aan persoonlijke belangen of hier zelfs prioriteit aan geven, maar ook aan die van andere mensen. En het allerbelangrijkste is: laten wij samen als kinderen van God leven, en ook gedachten en gevoelens hebben die overeenkomen met die van Christus (Filipenzen 2:5).

We horen vaak het Hebreeuwse woord "sjalom", in het Indonesisch vaak weergegeven als  “shalom” of "syalom". Het betekent vrede. Het equivalent van het Hebreeuwse sjalom is het Griekse woord “eirene”. Het woord “eirene” betekent conceptueel: een staat van rust, vrede, harmonie, bijvoorbeeld zonder oproer of oorlog, harmonie tussen individuen, veiligheid en welvaart.

Van dit woord “eirene” komt het Griekse woord “eirenopoios”, wat "vredestichter" betekent. Een vredestichter omvat "alle werkelijkheden die mensen in staat stellen van goedheid te genieten". ... iets dat goed doet en goed maakt voor de mens. De aanwezigheid van de kerk in deze wereld zou sjalom moeten brengen. Elke volgeling van Christus moet een vredestichter zijn.

Het is de persoon die vrede brengt of zoekt die gelukkig zal zijn. Er wordt gezegd dat mensen die "vrede brengen/zoeken" en niet alleen mensen die van vrede houden, omdat het vaak voorkomt dat zelfs vredelievende mensen verkeerde dingen doen die voor onrust zorgen. Bijvoorbeeld mensen die van rust houden maar weglopen en conflicten of levensproblemen vermijden of niet willen confronteren. Soms verlaten zij dan de gemeenschap en de bediening, maar dit zal niemand vrede geven.

Geliefde broeders en zusters in de Here Jezus,

Jezus Christus is de Vredevorst. En Hij heeft die vrede aan de wereld gegeven, aan Zijn discipelen. Dus wij als discipelen van Christus en Zijn kerk vandaag, moeten die vrede of harmonie brengen en delen met anderen. De vredestichter heeft niet zomaar een passieve houding van iemand die zwijgt en niets doet, uit angst voor de gevolgen of risico's. Vrede brengen betekent actief en creatief zijn en initiatief nemen om oplossingen of uitwegen voor vrede te vinden, ook al is het pad vol uitdagingen.

Zo iemand wordt een kind van God genoemd. De uitdrukking "kind of kinderen van God" duidt op het bestaan van een familiale relatie tussen het kind en de Vader, niet fysiek, maar relationeel. De relatie betreft God die zorgt voor degenen die vrede zoeken, ze beschermt en liefheeft, als Zijn eigen kinderen. Dit is een zegen of geschenk van God alleen.

Laten we doorgaan met het prediken en verspreiden van de boodschap van vrede in Jezus Christus aan de wereld en onze medemensen. Gods Kerk moet er altijd naar streven om onder de mensen aanwezig te zijn in een beweging die sjalom, vrede brengt. Vrede is dus niet alleen mooi, maar echt prachtig, omdat het voorspoed brengt in ons hart en in de heelheid van ons leven samen.

Geliefde broeders en zusters in de Here Jezus,

Ik zal deze preek afsluiten met het lezen van een gebed om vrede. Dit gebed wordt vaak geassocieerd met Sint Franciscus van Assisi, hoewel het niet echt in zijn geschriften wordt gevonden. Het gebed werd tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog op grote schaal gepubliceerd. De woorden in dit gebed zijn zo alomvattend dat het veel aanhangers van religies en overtuigingen aanspreekt om ze te gebruiken om anderen aan te moedigen vrede in deze wereld te brengen.

Heer, maak mij een instrument van Uw vrede.
Laat mij liefde brengen waar haat heerst,
laat mij vergeven wie mij beledigde,
laat mij verzoenen wie in onmin leven,
laat mij geloof brengen aan wie twijfelt,
laat mij waarheid brengen aan wie dwaalt,
laat mij hoop brengen aan wie wanhoopt,
laat mij licht brengen aan wie in duisternis is,
laat mij vreugde brengen aan wie bedroefd zijn.
Laat mij niet zoeken getroost te worden, maar te troosten,
niet begrepen te worden, maar te begrijpen,
niet bemind te worden, maar te beminnen.
Want het is toch door te geven, dat men ontvangt,
door te verliezen, dat men vindt
door te vergeven, dat men vergiffenis ervaart
door te sterven, dat men verrijst tot het eeuwige leven.
Amen.

God zegene ons allen.