Lucas 13:22-30

Geliefde gemeente. De afgelopen week hielden we onze adem in als we dagelijks de ontwikkelingen rondom de invasie van Rusland in de soevereine staat Oekraïne volgden. Verschrikkelijke beelden hebben wij gezien vanuit Oekraïne. Gebombardeerde steden, een beschoten kerncentrale, mensen die schuilen in metrostations, zoveel burgers die gedood werden en mensen die moesten vluchten naar buurlanden. Het is hartverscheurend om te zien hoeveel lijden en ellende de mensen daar meemaken.

Wij staan voor het volk van Oekraïne die zoveel lijdt aan onrecht, agressie en oorlog. Onze gedachten en gebeden zijn bij hen. En wij bidden dat de leider van Rusland stopt met deze oorlog. Laten we hiervoor intens bidden en zonodig ook vasten. Zo was er op 2 maart j.l. een gebedsmoment voor recht en vrede in Oekraïne in de Domkerk te Utrecht, georganisseerd door de Protestantse Kerk in Nederland. Volgende week houdt GKIN een tweede collecte voor Oekraïne.

In het kerkelijk jaar bevinden we ons in de veertigdagentijd voor Pasen, de lijdensweken van onze Heer Jezus. De lijdenstijd is een tijd van inkeer en bezinning. Het is een tijd voor bekering. Je bekeren betekent: je weer (meer) wenden tot God en je afwenden van alles wat je van God afhoudt.

Vandaag lezen we dat Jezus op weg gaat naar Jeruzalem. In Jeruzalem zal Hij de lijdensweg bewandelen, de Via Dolorosa. Hij gaat daarheen om te sterven. Hij zal worden gevangen genomen, gemarteld en gekruisigd. Voor de zonden van de wereld, voor u, voor jou en mij. In Zijn lijden, draagt Christus, die onschuldig en zonder zonde is, het lijden van deze wereld. Ook van mensen die lijden aan onrecht, geweld en oorlog, zoals nu in Oekrainë. De weg naar Jeruzalem is voor Jezus een enkele reis. Geen retourtje. Die weg loopt naar het kruis in Golgotha. Opvallend is het dat hoe dichter Jezus bij Jeruzalem komt, hoe dringender Hij spreekt over de eeuwige kwestie zoals wij in onze Schriftlezing lezen.

Iemand stelt een vraag aan Jezus, vers 23: ‘Heer, zijn er maar weinigen die worden gered?’ Waarom zou iemand die vraag stellen? Het zou kunnen dat deze vraag voortkomt uit zelfgenoegzaamheid. Diegene die deze vraag stelt is waarschijnlijk een Joodse man die denkt dat hij automatisch gered zal worden, omdat hij hoort bij Gods uitverkoren volk. Hij vraagt zich alleen af hoe het met de anderen zal aflopen. Andere mogelijkheid is dat deze vraag voortkomt uit nieuwsgierigheid. Gewoon een theoretische vraag. Dat hij graag wil weten wat God alleen hoort te weten. Herkent u dit? Misschien hebben we ook 1001 vragen die we weleens willen stellen aan Jezus: ‘Hoe zit dit nou, Heer? Waarom Heer?’

Deze man stelt zijn vraag: ‘Heer, zijn er maar weinigen die worden gered?’ Dit lijkt een redelijke vraag, maar Jezus neemt zelfs niet de moeite om ze te beantwoorden. Jezus spreekt liever over belangrijkere dingen, zoals het maken van de juiste keuze, ook in moeilijke omstandigheden. Als je weet dat er weinig tijd is, dan moet je je inderdaad richten naar de kernzaak en niet naar de bijzaken. Hoeveel energie gaat er niet verloren in de kerk waar men zich bezig houdt met irrelevante of bijkomstige zaken, terwijl wat echt belangrijk is wordt verwaarloosd? Laten wij daarom onze aandacht houden bij Gods missie voor Zijn kerk: het goede nieuws van Jezus verspreiden aan deze wereld.

Wat zegt Jezus? Wat is Zijn antwoord op deze vraag? Zijn antwoord is altijd anders dan je verwacht. Hier ook. Want Jezus gééft geen antwoord op die vraag: ‘Zijn het er veel, of zijn het er weinig?’ Want al zóu Hij zo’n antwoord geven, wat zou je daarmee opschieten? Jezus zegt: ‘Het gaat er niet om of het er veel zijn of weinig, het gaat erom dat jíj erbij bent! En om erbij te zijn, moet je op tijd zijn! Er is een deur, een smalle deur, en die staat nu open. En waar het nu op aankomt, is dat jij die deur binnengaat.’ Jezus buigt de vraag om: van het aantal naar de tijd. Het leven is kort. Verspil de tijd niet!

De smalle deur staat nog open! Vers 24: ‘Doe alle moeite om door de smalle deur naar binnen te gaan...’. ‘Doe alle moeite’ is een term uit de sport. Dat betekent: ‘Span je in voor een wedstrijd’. Geef jezelf! Zet je ervoor in!’ Zet álles op alles!

Het betekent niet dat wij naar God kunnen komen door ons eigen werk of verdienste. Nee, het is alleen door Zijn genade. ‘Doe alle moeite ...’. Dit houdt in: genade ontkent verdienste, maar ontkent niet dat wij ons moeten inspannen. Wij kunnen dit vergelijken met lucht. Lucht is gratis (puur genade), maar we moeten ademen om er wat aan te hebben! Zoals ook Paulus zegt in Filippenzen 2:12-13 ‘... Blijf u inspannen voor uw redding, en doe dat in diep ontzag voor God, want het is God die zowel het willen als het handelen bij u teweegbrengt, omdat het Hem behaagt.’

Waarom is die deur smal? Omdat er maar één weg is, dat is Jezus. Wij horen veel mensen om ons heen zeggen, zeker in een pluralistische samenleving: ‘Ach, alle wegen leiden naar Rome. Er zijn toch veel wegen die naar God leiden? Maar uiteindelijk is het allemaal dezelfde God. Het is alsof we allemaal dezelfde berg beklimmen. De één komt vanuit het zuiden en de ander vanuit het noorden, maar op de top kom je elkaar allemaal tegen.’ Dat klinkt wel heel vriendelijk, maar Jezus gaat er dwars tegenin. Hij zegt: ‘Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Niemand kan bij de Vader komen dan door Mij’. (Johannes 14:6).

‘Doe alle moeite om door de smalle deur naar binnen te gaan...’ ‘Want’, zegt Jezus dan, ‘velen, zeg Ik jullie, zullen proberen naar binnen te gaan maar er niet in slagen. Op een keer zal de Heer des huizes besluiten om de deur dicht te doen.’ Er komt dus een moment, zegt Jezus, dat het te laat is. Dan is de deur gesloten. Door de Heer des huizes, door God Zelf. Jezus wil ons hiermee niet de angst aanjagen. Hij wil ons niet bang maken. Nee. Hij wil ons wakker schudden. De deur is smal en de tijd is kort. Jezus zegt: ‘Wees je er goed van bewust: op een dag gaat de deur dicht. Zorg dat je op tijd bent!’ Het leven is kort. Richt op het allerbelangrijkste en dat is: Jezus! 

De vráág ging dus over het aantal mensen dat wordt gered: ‘Hoeveel zijn het er?’ En het antwoord van Jezus gaat over de tijd: ‘Hoe laat is het? Ben je al door die deur gegaan?’ Die vraag, dat is ook nu de vraag voor ons allemaal. Hebt u Jezus Christus aangenomen als Heer en Verlosser? Heb jij je leven gegeven in Zijn handen?

‘Doe alle moeite om door de smalle deur naar binnen te gaan...’ Zorg dat je de goede keuzes maakt, de juiste dingen doet. Het komt je niet aanwaaien, jij moet in beweging komen. Zorg dat je je druk maakt om de juiste dingen en nog meer: zorg dat je daar werk van maakt. Blijf niet hangen bij een theoretische vraag, maar breng dat in de praktijk.

Mijn oudste zoon is bezig met rijles. Hij heeft de theorie goed geleerd en vorige maand heeft hij theorie examen gehaald. Hij was blij en ik was nog blijer. Maar theorie alleen is niet genoeg. Hij moet nu leren om de theorie in praktijk te brengen. Daarom is hij nu hard bezig met rijles zodat hij later praktijkexamen kan halen. Ik kijk er naar uit dat hij later zijn rijbewijs heeft. Dan heb ik eindelijk een chauffeur.

Zo weten wij theoretisch ook veel over liefde en vergeving. Wij kunnen verschillende Bijbelverzen daarover opnoemen. Maar de belangrijke vraag is: ‘Is er liefde en vergeving in de praktijk van mijn leven als een christen?’

God wil niemand buitensluiten. Nee, het zijn juist mensen zelf die zichzelf buitensluiten, die zich buiten laten sluiten. Omdat ze er geen moeite voor hebben gedaan om binnen te komen. Ze blijven buiten staan, omdat ze het moment van de keuze hebben gemist, of eindeloos uitgesteld. Omdat ze de beslissende afslag in hun leven hebben voorbij laten gaan, wat dat ook moge zijn.

Ze hebben zichzelf buitengesloten, omdat ze teveel in de theorie zijn blijven steken, rondjes draaien, en niet aan de praktijk zijn toegekomen. Ze zijn buiten geraakt, omdat ze passief zijn gebleven, of dachten er al te zijn. ‘We hebben in Uw bijzijn gegeten en gedronken en U hebt in onze straten onderricht gegeven.’, alsof dat op zichzelf voldoende is. Ze waren er bij, ja, maar als toeschouwers kennelijk, niet als deelnemers. Dat mensen buitengesloten raken, ligt niet aan de kwade wil van God of aan diens willekeur, maar aan het feit dat mensen zichzelf tekort doen, door de verkeerde keuzes die ze maken, door zich druk te maken over dingen die er niet echt toe doen.

De smalle deur staat nog wijd open! Dat is Gods genade! Wie is ooit geweest in de Geboortekerk van Jezus in Betlehem, Israël? Om daar binnen te komen kunt u alleen via een smalle deur. Hoe kunnen we een smalle deur binnen komen? Ten eerste: wij kunnen alleen binnen komen als wij de grote rugzak loslaten die ons belemmert om binnen te komen. De vraag voor ons in het bijzonder in deze eerste zondag van de  lijdensweken is: ‘Wat moet ik loslaten om door de smalle deur binnen te komen?’ Ten tweede: om een smalle deur binnen te komen moeten wij buigen. Wij moeten buigen om onze Heer te ontmoeten. Wij moeten nederig zijn. Zoals Matteüs 23:11 zegt: ‘Wie zichzelf verhoogt zal worden vernederd, en wie zichzelf vernedert zal worden verhoogd.’

Geliefde gemeente. De deur is smal, maar die deur staat nog open! Iedereen is welkom. Ook u, jij, en ik! ‘Mensen uit het oosten en het westen en uit het noorden en het zuiden.’ Uit alle volken dus. Blijf daarom bidden, getuigen en laat zien door ons leven dat Jezus de deur is naar God en die deur staat open! 

In de Bijbel lezen we over een misdadiger die hangt aan het kruis naast Jezus. Op het laatste moment van zijn leven heeft hij zijn vetrouwen op Jezus gesteld. Iemand heeft dit genoemd: ‘Last minute christen’. Mensen die bijvoorbeeld op het laatste moment van zijn/ haar leven gedoopt worden. ‘Doop in bijzondere omstandigheid’ is dit. Hoe groot is Gods genade! Maar wacht echter niet tot het allerlaatste moment, want het moment kan voorbij gaan. Het leven is kort en de tijd van Gods genade is nu! Stel het niet uit. Morgen kan te laat zijn. De smalle deur staat nu nog open!

Amen.