Zacharia 4:1-14

Op een donkere nacht stond ergens op een afgelegen plaats een auto met motorpech. De bestuurder was geen lid van de Wegenwacht, en hij dacht: ‘Wat moet ik nu?’ Hij liep naar het dichtstbijzijnde dorp en gelukkig: daar was een benzinepomp met een kleine garage erbij. De automobilist belde aan bij het huis naast de garage, en hij trof het, want daar woonde de garagehouder. Die was gelukkig bereid om te helpen, hij nam zijn zoon mee en in de auto reden ze naar die andere auto, die stil stond. De garagehouder gaf zijn zoon zo’n grote zaklamp. Hij deed de motorkap open en zei: ‘Als jij mij nu lichtgeeft, dan zal ik kijken wat er aan de hand is.’ Dus hij ging de zaak onderzoeken, zijn zoon scheen bij, maar de zoon was moe. Hij viel bijna in slaap en hij liet de zaklamp vallen, waardoor zijn vader geen licht meer had. ‘Hé,’ riep zijn vader, ‘geef mij het licht! Je bent hier niet voor niets!’

‘Geef licht, je bent hier niet voor niets!’ In feite is dat precies de roeping waarmee God ons roept. In deze wereld, waarin zoveel duisternis is, wil de Heer dat er licht straalt. Dat is waar het ook om draait in het visioen dat Zacharia heeft gekregen. Zacharia leeft in een donkere tijd, een moeilijke tijd. Een flinke groep Joden is teruggekomen uit de ballingschap in Babylon. Ze zijn vol enthousiasme in Jeruzalem aangekomen. Maar daar, terug in het Beloofde Land, viel alles tegen. Jeruzalem was zo grondig verwoest, er was geen beginnen aan om de puinhopen weer op te bouwen. Ze zijn wel begonnen, ze hebben ook de fundering van de tempel gelegd, en het altaar herbouwd, maar daarna is het bouwwerk gestopt. Tijdens de ballingschap zijn er mensen komen wonen in de buurt van Jeruzalem, die nu de Joden actief tegenwerken. De moedeloosheid slaat toe. En iedereen denkt alleen nog aan zichzelf, aan overleven.

Maar dan zijn er twee profeten: Haggai en Zacharia. Zij moedigen het volk aan: ‘Kom op, mensen! Die tempel, die mag niet als een ruïne blijven liggen. Er is werk te doen! Gods huis moet worden opgebouwd!’ En het is héél mooi: het gebeurt ook! De mensen gaan aan het werk. En dan krijgt Zacharia acht visioenen in één nacht, waarin God laat zien hoe Hij herstel geeft. En in dit vijfde visioen, in onze lezing, ziet Zacharia opeens de menora in goud! De zevenarmige kandelaar, die altijd in de tempel stond, voordat die werd verwoest. De menora, hij staat er weer, en hij staat rustig te branden.

Wat een prachtig symbool: het zevenvoudige licht! Zeven, het getal van de volheid, de volmaaktheid. Dit licht is volmaakt licht. Het is goddelijk licht! En het schijnt weer, vanuit Jeruzalem, de wereld in. Die menora herinnert het volk aan zijn roeping: God heeft Israël uitgekozen om tot zegen te zijn voor de volken, om Zijn licht te verspreiden op aarde. God zei het al tegen Abraham: “In uw nageslacht zullen alle volken van de aarde gezegend worden.” (Genesis 26:4, BGT). Dit visioen staat ook nu op het wapen van de staat Israël.

Deze woorden zijn vervuld in de Heer Jezus. In Johannes 8:12 zegt Jezus: “Ik ben het Licht voor de wereld. Wie Mij volgt loopt nooit meer in de duisternis, maar heeft licht dat leven geeft.” In Jezus is redding! In Hem is vreugde, vrede, recht en waarheid. Daarom: wil je leven, echt leven, hier op aarde en ook voor eeuwig, dan moet je bij Jezus zijn! Je kunt niet zonder Hem!

Maar Jezus zegt nog meer. Hij zegt ook: “Jullie zijn het licht in de wereld... Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede daden zien en eer bewijzen aan jullie Vader in de hemel.” (Matteüs 5:14,16).

Zijn wij ons bewust dat wij lichtdragers zijn van Christus? Wanneer heeft u voor het laatst over uw geloof gedeeld aan iemand? Wees niet terughoudend om van uw geloof te getuigen. Verspreid het licht, hetzij door woorden, hetzij door daden. Een ieder van ons krijgt van God een specifieke plaats toegewezen in deze wereld die niemand anders heeft. Wij zitten niet voor niets op onze eigen plek, laat daar dan ons licht schijnen.

Theoloog Francis Schaeffer zei: ’Wij moeten in ons leven altijd herinneren dat er in Gods ogen geen kleine mensen en geen kleine plaatsen zijn. Alleen één ding is belangrijk: om een toegewijd persoon te zijn in Gods plaats voor een ieder van ons, op elk moment.’ 

Die roeping om te schijnen is heel duidelijk, en tegelijk kun je er ook moedeloos van worden. Want hoe vaak lukt het ook niet. Hoe vaak ben ik ook in situaties geweest waarin ik het niet durfde, om te beginnen over geloof. Daarom is het goed om dat visioen beter te bekijken. Hoe kan het dat die lampen branden? Waar komt de brandstof vandaan? Als Zacharia goed ziet, ziet hij dat er olie stroomt, olijfolie. Naast die menora staan twee olijfbomen, één links en één rechts. En uit allebei die olijfbomen steekt een olijftak. En uit die takken vloeit olijfolie via gouden buisjes. Dat kan natuurlijk alleen in een visioen. Normaal moeten er eerst olijven geplukt worden, die moeten dan worden geperst, en pas dan heb je olijfolie. Maar hier stroomt de olijfolie rechtstreeks vanuit die twee bomen naar de kandelaar. De olie komt dan eerst in een olievaatje, en vanuit dat vaatje stroomt de olie naar die zeven lampen. Dat gaat via kleine buisjes, per lamp zijn er zeven buisjes, dus totaal 7 x 7 = 49 buisjes. Dit is dus licht in het kwadraat.

Wat betekent dat allemaal? De engel zegt tegen Zacharia (vers 6): ‘Luister, dit zegt de HEER over Zerubbabel: Niet door eigen kracht of macht zal hij slagen – zegt de HEER van de hemelse machten – maar met de hulp van Mijn Geest.’ Dat is het antwoord, dat is de betekenis van dit visioen. Zerubbabel, dat is de politiek leider van het volk, de troonopvolger van koning David. Er zijn twee leiders: Zerubbabel en Jozua. Jozua is de hogepriester, de geestelijk leider. En in vers 14 lezen we dat die twee olijfbomen, de twee gezalfden zijn, die naast de Heer staan.De twee gezalfden: Zerubbabel en Jozua, allebei gezalfd voor hun taak. En de betekenis van die olie, die stroomt, en waardoor die zeven lampen branden, dat is: de Heilige Geest. Het licht brandt dus door de Heilige Geest!

Wat betekent dit visioen? Zerubbabel, hij vraagt zich af: ‘Hoe moet ik dit klein en moedeloos volk leiden? Hoe moet die tempel weer opgebouwd worden? Ik kan het niet, het is te moeilijk!’ En wat zegt God? ‘Zerubbabel, wees niet bang! Niet door kracht, niet door geweld, maar door Mijn Geest! Jij hoeft geen superman te zijn. Zoals die olie door de takken van die bomen heen vloeit, zo naar de kandelaar, zo zal de Heilige Geest door jou heen vloeien. Bouw niet op je eigen kracht, bouw niet op de kracht van je soldaten, bouw niet op de kracht van je bondgenoten. Bouw op de kracht van Mijn Geest!’

Geliefde gemeente. Zo mogen we ook, mensen met fouten en gebreken, zoals Zerubbabel en Jozua, te midden van onze kwetsbaarheid het licht van Christus laten schijnen. Door de kracht van de Heilige Geest! Thuis, in de opvoeding van je kinderen. En op je werk. Op je school of studie. En in je buurt, en in je familie. Dat licht, dat straalt op talloze manieren: 7 x 7 manieren. Op allerlei manieren werkt de Heilige Geest. Via de kunst, via de muziek, via taal, via talenten, via je beroep, via sport, noem maar op. Jij kunt Gods licht verspreiden op zóveel manieren, dankzij de Heilige Geest!

Door de Heilige Geest straalt het licht! Dat is zo bevrijdend! Wij hoeven niet boven onze macht te tillen. Wij hoeven geen superman of wonder woman te zijn. Nee! Als je openstaat voor de Heilige Geest, dan werkt Hij door je heen! En dan kun je meer dan je denkt. Veel meer! Kijk maar in vers 7: ‘Voor Zerubbabel verandert zelfs de hoogste berg in een vlakte; onder luid gejuich zal hij de gevelsteen aandragen.... Zerubbabel zal deze tempel eigenhandig voltooien, zoals hij hem eigenhandig heeft gegrondvest.’Gods werk, de herbouw van de tempel, zal dus afgerond worden!

Een van de gevolgen van de coronapandemie voor de kerken is dat de gemeenteleden nu als het ware in diaspora zijn, verspreid van elkaar, ieder in eigen huis. Dankbaar zijn wij voor alle moderne middelen en initiatieven, om deze situatie te overbruggen, om het werk van de gemeente voort te zetten, zoals de OLE, zoom/skype activiteiten, etc. Aan het eind van deze pandemie ligt er een grote taak voor de kerken, ook voor de GKIN, dat wij weer bezig zullen zijn met de herbouw van Christus’ gemeente. Van ‘gemeente in diaspora’, allemaal weer terug naar de kerk, naar Gods huis.      

Profeet Zacharia wordt wakker gemaakt door de engel om Gods boodschap van bemoediging door te geven aan Zerubbabel. Wat maakt u zelf wakker? De Heilige Geest die in ons woont, kan ons raken door ons wakker te maken van een lekkere slaap, van een comfortabel leven. De Geest maakt ons wakker voor Gods roeping. De Geest kan ervoor zorgen dat wij onze ogen niet kunnen sluiten voordat wij gehoorzamen aan Gods stem. Ik geef u twee voorbeelden. Eerste voorbeeld: Op een nacht kon iemand niet goed slapen, omdat zij een conflict had met haar vriendin. Enkele nachten achter elkaar kreeg zij steeds een onrustige nacht. Totdat zij ging beseffen dat het de Heilige Geest was die wilde dat zij praatte met haar vriendin om het conflict bij te leggen.

Tweede voorbeeld: twee weken geleden hielden de jongvolwassenen van regio Amstelveen een activiteit, genaamd Ted-Talk, over mensenhandel (human trafficking). Op die avond hoorden we ook van  mevrouw Lia die de slachtoffers van mensenhandel in NTT (Kupang) begeleidt. Zij vertelde hoe het kan gebeuren dat mensen slachtoffers zijn geworden van mensenhandel (gerecruteerd als huishoudelijke hulp, voornamelijk in Malaysië) en wat ze allemaal meemaken. Jaarlijks (in 2019) zijn 105 mensen van NTT overleden als gevolg van mensenhandel.  Ze werden in een doodkist teruggestuurd vanuit Malaysië naar NTT met een cargo. Na die Ted-Talk avond, hoorde ik van iemand dat zij ‘misselijk’ werd toen zij al die details over de mishandeling hoorde en dat zij een onrustige nacht kreeg, beseffend hoeveel leed die mensen hebben meegemaakt. De Heilige Geest maakte deze persoon dus wakker voor het onrecht in deze wereld. Waardoor wordt u zelf wakker gemaakt door de Heilige Geest?

Geliefde gemeente. Vandaag tikt God ons op de schouder, net als die garagehouder bij zijn zoon: ‘Geef licht, je bent hier niet voor niets!’ Laat het licht van de Heer Jezus schijnen in uw, jouw, mijn leven. Niet door kracht of geweld, maar door de Heilige Geest.

Amen.