Genesis 45:1-8

Vandaag, 17 januari is de zondag van de week van gebed voor de eenheid van de christenen. In GKIN regio Tilburg zou vandaag de jaarlijkse gezamenlijke dienst gehouden worden met RK parochie Peerke Donders en Gereja Injili Maluku (GIM) Tilburg. Door de coronapandemie kan dit helaas niet doorgaan. Desondanks gebruiken we vandaag hetzelfde thema in onze OLE.

Blijf in Mijn liefde. Dit thema sluit aan met de lezing van vandaag waar wij opnieuw zullen bezinnen vanuit het leven van Jozef, als vervolg van mijn preken in de afgelopen OLE’s.

Graag verdeel ik de preek in 3 punten: 1. Gods liefde ontvangen en herkennen in je leven, 2. Gods liefde uitdragen door vergeving te schenken, 3. In Gods liefde blijven 

1. Gods liefde ontvangen en herkennen in je leven

In Nederland is er een TV programma dat “Spoorloos” heet. In dat programma komen mensen aan het woord, die al jaren op zoek zijn naar een familielid. Soms heeft degene die op zoek gaat de ander nooit gezien. En als zo’n zoektocht dan op niets uitloopt, dan gaat dat programma “Spoorloos” op zoek. In een van de afleveringen heb ik gezien hoe een vrouw die als kind geadopteerd is door een Nederlands echtpaar, op zoek gaat naar haar biologische ouders in Indonesië. In zo’n uitzending ben je er dan getuige van, als kijker, hoe die twee mensen, vaak na tientallen jaren, elkaar ontmoeten. Een diep ingrijpend moment, enorm emotioneel.

In Genesis 45 mogen wij er ook bij zijn, als lezers. De Egyptische tolk, en de lijfwacht, ze worden allemaal weggestuurd, maar wij mogen wel getuige zijn van deze indrukwekkende ontmoeting. Vers 2: ‘Hij (Jozef)  barstte in tranen uit en huilde zo luid dat de Egyptenaren het hoorden en dat het ook in het paleis van de farao te horen was. 3Hij zei tegen zijn broers: ‘Ik ben het, Jozef! Leeft mijn vader nog?’

Kun je je indenken, dat de broers achteruit deinzen? Dat ze wel door de grond kunnen zakken, van schrik en van schaamte? Hier staat Jozef! Hun broer, die zij verkocht hebben als slaaf! Hun broer, over wie ze tegenover hun vader Jakob hebben gelogen: ‘Pap, we vonden zijn mantel, onder het bloed, hij zal vast en zeker door een wild dier verscheurd zijn.’ Jarenlang hebben ze het geheim met zich meegedragen, dat vreselijke geheim van hun misdaad. En nu, opeens, is hier die Egyptische heer, die machtige onderkoning. Hij spreekt hen aan in hun eigen taal. En hij noemt zijn naam: ‘Jozef!’

De adem stokt in hun keel. Maar weer klinkt zijn stem, tussen de huilbuien door: ‘Kom toch dichterbij. Kom! Wees niet zo verdrietig, wees niet zo ondersteboven, omdat jullie me hierheen verkocht hebben, want om jullie leven te redden heeft God mij voor jullie uit gestuurd. Er komt nog vijf jaar hongersnood. Daarom heeft God mij al hierheen gestuurd, tot behoud van jullie leven...

Dat zijn woorden van liefde. Dat Jozef dit zegt, bewijst dat hij Gods liefde heeft ontvangen in zijn leven. Hij heeft vrede in zijn hart ondanks zware en moeilijke omstandigheden die hij heeft meegemaakt. Jozef ontvangt Gods liefde en herkent Gods liefde in zijn leven. ‘Niet jullie hebben mij dus hierheen gestuurd maar God; door Hem ben ik de belangrijkste raadsman van de farao geworden, de bestuurder van zijn hele hof en heerser over heel Egypte.

Zo iets kon Jozef echt niet zeggen toen hij op de bodem van de put zat. Geen sprake van. Nu hij op de troon zit, nu ziet hij dat pas. En dat geldt ook voor ons. Meestal zien we pas achteraf waarom de dingen die in ons leven gebeurden, toch goed waren, ondanks alles. Soms ontdekken we achteraf waar de put goed voor was. Het aha-moment, kunnen we zeggen.Aha! Nu begrijp ik het pas. Soms moet je door een diep dal om op de hoogte te komen. Dat is de weg die de Here Jezus ging. Dat is ook de weg die wij als vogelingen van Jezus gaan, achter Jezus aan. Geen overwinning zonder strijd en geen kroon zonder kruis.

Geliefde gemeente. Wat u ook meemaakt, raak niet in paniek. Ook in deze tijd van de coronapandemie. Vertrouw op Gods liefde! Wij hebben een zeer beperkte blik over ons leven, maar God heeft het hele overzicht en niets gebeurt buiten Zijn zicht en buiten Zijn liefde. Wij zien slechts het kleine stukje van de grote legpuzzel in ons leven, maar God ziet de gehele puzzel. Ontvang Gods liefde en herken Gods liefde in je leven.

2. Gods liefde uitdragen door vergeving te schenken 

Zoveel ellende heeft Jozef meegemaakt door het toedoen van zijn broers. Geminacht, geslagen, in een put gesmeten, verhandeld als een slaaf. De beste jaren van zijn leven, jaren die hij nooit over zou kunnen doen, zijn de mist ingegaan door hun toedoen. En dan? Wat een wonder… Jozef  komt niet met wraak, hij laat ze niet gevangen nemen, hij laat ze niet voor zijn ogen neersabelen, nee, hij komt met alleen maar liefde. Jozef draagt de liefde uit. Hij schenkt vergeving aan zijn broers. Het doet ons denken aan de Here Jezus die ook werd geminacht en gegeseld en vervolgens gekruisigd. Maar aan het kruis zei Hij: ‘Vader, vergeef hun, want ze weten niet wat ze doen’.

Hoe is het mogelijk dat Jozef op deze manier reageert? Zonder wrok, zonder haat, met alleen maar een open hart en open armen, met alleen maar vergeving? Het komt omdat Hij Gods liefde ontvangt en herkent in zijn leven. En het komt omdat Hij gelooft in Gods leiding. Vers 7: ‘God heeft mij voor jullie uit gestuurd om jullie voortbestaan op aarde veilig te stellen; zo wilde Hij veel levens redden.’

Jozef wil hiermee zeggen: ‘Dit is Gods leiding. Het moest zo gaan. Dit is allemaal het plan van de Allerhoogste.’ Was het dan toch wel prima, dat de broers hem ooit als slaaf verkochten? Was dat moreel goed? Nee, dat zeker niet.

Vergeving betekent niet de fouten over het hoofd zien of de fouten goed praten. Jozef benoemt dat ook in Genesis 50:20: ‘Jullie hadden kwaad tegen mij in de zin, maar God heeft dat ten goede gekeerd, om te bewerken wat er nu gebeurt: dat een groot volk in leven blijft.’

Jozef zegt hierin dat alles wat hij heeft meegemaakt een doel heeft. Gods doel zal zegevieren. Zelfs het kwaad kan God ten goede keren voor Zijn doel, zijn plan. Zoals Apostel Paulus zegt in Romeinen 8:28: ‘En wij weten dat voor wie God liefhebben, voor wie volgens zijn voornemen geroepen zijn, alles bijdraagt aan het goede.’ Ons leven is ten diepste niet bepaald door wat anderen ons aandoen, ook niet bepaald door de omstandigheden die wij meemaken, maar door Gods liefde die ons leven leidt door alles heen.

Jozef kan zijn broers vergeven omdat hij Gods hand ziet in dit alles. Hij ziet Gods plan door alles heen. Dan wordt hij mild voor een ander. In de vorige hoofdstuk (Genesis 44), zag Jozef ook dat zijn broers zijn veranderd. Ze dachten niet meer alleen aan zichzelf, maar zijn solidair met elkaar. Juda was zelfs bereid om zichzelf op te offeren voor Benjamin.

Willen we ook net als Jozef, Gods liefde uitdragen door vergeving te schenken aan anderen? Misschien is het onze eigen broer of zus met wie wij jarenlang geen contact meer hebben. Misschien is het iemand in de gemeente. Misschien zijn het oude vrienden of iemand uit uw omgeving. De Here Jezus herinnert ons hierin elke keer als we het “Onze Vader “ bidden: ‘... vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren’. Moge de Heilige Geest ons de kracht geven om te kunnen vergeven, zoals wij vergeving krijgen van de Here Jezus.

3. In Gods liefde blijven

Jozef ontvangt Gods liefde, draagt  Gods liefde uit en blijf in Gods liefde. Een teken dat wij in Gods liefde blijven is dat wij een gemeenschap vormen met elkaar in en door Gods liefde. Dat wij Gods liefde niet alleen voor onszelf willen houden, maar graag delen met anderen. Dat wij niet alleen aan onszelf denken, maar aan de gemeenschap. Dat wij niet voor onszelf willen leven. Dat je het beste met anderen voor hebt. Dat kunnen we lezen in de woorden van Jozef in de verzen 9-11: ‘Ga onmiddellijk terug naar mijn vader en zeg tegen hem dat zijn zoon Jozef hem het volgende laat weten: “God heeft mij heer over heel Egypte gemaakt. Kom zo snel mogelijk naar mij toe. U kunt in Gosen wonen...’  Dat was de Nijldelta, het meest vruchtbare deel van Egypte, ook dat maakte deel uit van Gods plan: daar, in dat vruchtbare gebied, kon de familie van Jakob uitgroeien tot een compleet volk, Israël. Nu is de plaats bekend als Wadi Tumilat.

Jozef gaat verder: “U kunt in Gosen wonen, dicht bij mij, met uw kinderen, uw kleinkinderen, uw schapen en geiten en runderen en wat u verder maar bezit. Ik zal u daar onderhouden, want de hongersnood zal nog vijf jaar duren. Dan hoeft u geen gebrek te lijden, u niet en ook uw familieleden niet.”

Vandaag is de zondag van de week van gebed voor de eenheid van christenen, dat in Nederland geïnitieerd is door de Raad van Kerken in Nederland en MissieNederland. Deze gebedsbeweging begon al ruim 150 jaar geleden en wordt wereldwijd gehouden. Tijdens deze gebedsweek, die plaatsvindt van 17 t/m 24 januari bidden christenen samen voor eenheid. Eenheid te midden van allerlei verscheidenheid. Eenheid te midden van het verleden dat onze wegen met elkaar scheid. Net als Jozef en zijn broers die elkaar mogen ontmoeten en elkaar in de ogen kijken als broeders, zo bidden we om eenheid van christenen en de oecumenische samenwerking tussen verschillende kerken in Nederland, België, Indonesië en wereldwijd.

Te midden van deze coronapandemie worstelen we samen als kerken van Christus wereldwijd. Zo ondersteunen de kerken onderling door met elkaar te delen over de benodigde maatregelen in de dienst dat het veilig en verantwoord is, allerlei vormen en tips van bedieningen in de tijd van pandemie, ook van de vele online kerkdiensten op internet. In de afgelopen landelijke Kerstviering heeft de GKIN de helft van de collecteopbrengst bestemd voor de steun aan andere migrantenkerken in Nederland, die financieel in nood verkeren vanwege de pandemie. Als Gods kerken, delen wij niet alleen dezelfde omstandigheden met elkaar, maar delen wij vooral Gods liefde met elkaar. Samen ontvangen wij Gods liefde en herkennen we Gods liefde in ons leven, samen dragen wij Gods liefde uit en samen blijven we in Zijn liefde. 

Geliefde gemeente. Wij weten niet wat de toekomst ons brengt, maar wij weten in wiens handen de toekomst ligt: in de handen van de Here Jezus. Wees daarom niet bang. Vertrouw op de Heer. Zijn liefde zal met ons zijn en blijven. Blijf daarom in Zijn liefde.

Amen.