Openbaring 3:1-6

Geliefde gemeente. Heeft u ooit een zombie film gezien? Het is een horror film. Door een reclamepraatje van mijn zonen heb ik enkele jaren geleden een zombie film gezien. Het was een Koreaanse film die afspeelde in een trein, onderweg naar Busan. Weet iemand de titel? Weet u ook het verschil tussen een vampier en een zombie? De overeenkomst is dat ze allebei dode wezens zijn, maar lijken te leven. ‘Levende doden’, kunnen we zeggen. Het verschil is dat in een vampierfilm de vampier meestal de hoofdpersoon is, maar in een zombiefilm de zombies meestal figuranten zijn, die af en toe verschijnen. In tegenstelling tot een vampier, heeft een zombie geen eigen wil. Een zombie loopt willekeurig en bijt dan gezonde mensen. Een zombie wordt ook makkelijk meegesleurd door een andere zombie. Als de één naar een kant rent, rennen de anderen ook mee. Ze lijken te leven, maar eigenlijk zijn ze dood.

Dat is in wezen het oordeel van de Here Jezus over de gemeente in Sardes. ‘Men zegt dat u het leven hebt, maar u bent dood.’ Iedereen zegt inderdaad: ‘kijk eens naar die gemeente van Sardes! Elke zondag is de kerk vol. Bruisend van activiteiten. Hun financiën zijn helemaal op orde. Daar kun je een voorbeeld aan nemen!’ Uiterlijk lijkt de gemeente van Sardes inderdaad geweldig in de ogen van mensen, maar innerlijk is het niets in Gods ogen. In Sardes hebben ze misschien een prachtig stuk armenzorg (diakonie). Maar het hart, dat is er niet meer bij. De gemeente is van lieverlee bij Jezus vandaan geraakt. De Here Jezus stelt hier de diagnose: een dode gemeente. Scherpe woorden! De Heer Jezus weet wat er in de harten van de gemeenteleden leeft. Het probleem van de gemeente van Sardes was niet vervolging of dwaalleer, maar geestelijke dood.

Een geestelijke autopsie van Sardes toont ons de doodsoorzaken. Ten eerste stierf Sardes geestelijk omdat het vertrouwde op zijn successen uit het verleden. Sardes was vroeger de machtige hoofdstad van het koninkrijk Lydië, een land in het westelijk deel van Klein-Azië dat nu bij Turkije hoort. Maar toen apostel Johannes deze openbaring schreef, was dat alles vergane glorie. Net zoals de stad had de gemeente van Sardes haar beste tijd gehad. De ruïnes van Sardes kunnen we nu vinden buiten het Turkse plaatsje Sart.

William Barclay, een bijbeluitlegger zegt het volgende: ‘Een kerk verkeert in levensgevaar wanneer ze haar eigen verleden begint te aanbidden ... wanneer ze meer bezig is met vormen dan met leven ... wanneer ze meer van de comfort-zone houdt dan van Jezus Christus ... wanneer ze zich meer bezig houden met materiële zaken dan met geestelijke zaken.’

Ten tweede stierf de kerk geestelijk omdat ze toestond dat de zonde de gemeente binnendrong. Haar werken waren kwaad en haar ‘kleren waren bevlekt’. Ten derde stierf de kerk omdat ze niet gevoelig was voor haar eigen geestelijke toestand. In Sardes was er sprake van schone schijn, oneerlijkheid en huichelarij. Zoals Paulus zegt in II Timoteüs 3:5 ‘Zij hebben een schijn van godsvrucht, maar hebben de kracht ervan verloochend. Keer u ook van hen af.’

Ondanks allerlei negatieve toestanden in de gemeente, schrijft Jezus Zijn kerk niet af! Ook de gemeente van Sardes niet. Uit liefde geeft Hij deze brief juist om hen te waarschuwen.
De gemeente van Sardes was ingeslapen. Tot twee keer toe zegt Jezus in vers 2 en 3: ‘Word wakker!’ Jezus is heel scherp in deze brief. Maar die scherpte is genade! Hij wil niet dat iemand verloren gaat! En dat geldt ook voor u, jou en mij! De Here Jezus schudt vandaag ook aan ons leven. Ben je nog wel wakker?! Of ben je geestelijk aan het indutten? Zoals Paulus ook schrijft in Efeziërs 5:14: ‘Ontwaak uit uw slaap, sta op uit de dood, en Christus zal over u stralen.’

Om het verschil duidelijk te maken, geeft de Here Jezus nog een ander voorbeeld, het voorbeeld van kleding. Sardes was een stadje met kledingindustrie. Er werd veel wol verwerkt. Het was trouwens niet echt een rijke stad, Sardes. Dat was zes eeuwen eerder wél zo. Toen was Sardes schatrijk. Koning Croesus, de koning van Lydië, waarvan Sardes de hoofdstad was, was bekend als een van de rijkste koningen die ooit hadden geleefd. Zijn rijkdom is spreekwoordelijk geworden. Nog steeds zegt men van iemand die steenrijk is: ‘hij is zo rijk als Croesus’. Maar het was bergafwaarts gegaan met de stad. En in 17 voor Christus was er ook een vreselijke aardbeving geweest. Keizer Tiberius schonk maar liefst tien miljoen muntstukken aan de stad, maar het mocht niet baten. Sardes was vergane glorie. En eigenlijk… de christelijke gemeente ook. De gemeente had zijn leven met Jezus verslonst. En nu zegt de Here Jezus in vers 4: ‘Maar enkelen in Sardes hebben hun kleren schoon gehouden. Zij zullen bij Me zijn, in het wit gekleed, want ze verdienen het.’

Merkt u het verschil? ‘Bevlekte kleren’ en ‘witte kleren’. Vlekken op je kleren, dat is toch vreselijk? Wie heeft dat ooit meegemaakt? Ik kan me nog herinneren dat ik tien jaar oud was en naar een bruiloft ging. Tijdens het eten deed ik een experiment. Ik speelde met mijn frisdrank. Ik blies er heel hard in. De frisdrank vloeide over mijn overhemd. Een grote frisdrankvlek in mijn overhemd, heel opvallend. Ik schaamde me heel erg.

Vlekken op je kleren… dat zijn die verkeerde gewoontes, waar je eerst wel tegen hebt gestreden, maar nu laat je het maar gaan. Vlekken op je kleren, dat zijn zonden van vroeger, die je nooit hebt beleden. Vlekken op je kleren, dat zijn de zonden die maar blijven voortwoekeren in je leven. Maar tegenover die bevlekte kleren staan witte kleren. En ik denk dat wij allemaal momenten hebben dat we intens verlangen naar die witte kleren. Zoals enkelen in Sardes die hun kleren hebben schoon gehouden in vers 4. Met andere woorden, dat we ernaar verlangen om rein te zijn, puur. Je wilt het zó graag goed doen, echt goed.

Hoe kan dat nou, dat je geen vlekken maakt op je kleren? Hoe kan het, dat je zonder zonde leeft? Dat kan ook niet! Geen mens kan leven zonder zonde! Maar weet u, als je wandelt met Jezus, als je leeft in relatie met Hem, dan verdwijnen die vlekken als sneeuw voor de zon. Verderop in Openbaring staat: ‘Dan was je je kleren in het bloed van het Lam’. Je leeft van genade! En als je hier leeft van genade, als je wandelt met Jezus, dan mag je als het ware zómaar doorwandelen, het eeuwige leven in. En je krijgt witte kleren. Witte kleren symboliseren vergeving en reinheid.

‘U denkt misschien: ‘Dat klinkt mooi, maar ik voel me meer horen bij die mensen met die vuile kleren dan bij die páár mensen met die witte kleren. Hoe moet ik verder? En wij als gemeente? Zijn we beter gesteld dan Sardes?’ Dat weet alleen God. Maar laten we hoe dan ook deze brief serieus nemen!

Deze brief die heel scherp is, is ook heel bemoedigend. Laat dan de bemoediging van deze brief op een ieder van ons ons afkomen. Drie bemoedigingen als wij graag willen wandelen in witte kleren.

Ten eerste: de Here Jezus heeft de Heilige Geest en de leiders van de kerk in Zijn handen. In vers 1 zegt Jezus: ‘Dit zegt Hij die de zeven Geesten van God en de zeven sterren heeft...’ Die zeven sterren, dat zijn de zeven ‘engelen’, staat er in hoofdstuk 1, zeven boodschappers of gezanten voor de gemeenten. Hier worden de leiders van de gemeenten bedoeld, die de gemeenten Gods boodschap doorgeven.

Merkt u het op? Juist tegen deze ingeslapen gemeente, met z’n vuile en bevlekte kleren, juist tegen deze gemeente zegt Jezus: ‘Ik heb de zeven Geesten van God,’ dat wil zeggen: de Heilige Geest in Zijn zevenvoudige volheid! Verlangt u naar heiligheid, verlangt u naar nieuwe kleren, witte kleren? Ga naar Jezus Christus en bid om de Heilige Geest! Bid om vervulling met die Heilige Geest, die je in vuur en vlam zet, bid om de gaven van de Geest, en gebruik je gaven in Zijn Koninkrijk! En luister goed naar Zijn boodschappers!

Tweede bemoediging: binnen de gemeente kunnen we elkaar wakker schudden.
Weet u dat gapen aanstekelijk is? Als iemand voor u gaapt, dan grote kans dat u ook meteen meegaapt. Onderzoekers van de University of Nottingham (VK) noemen dit ‘echo-fenomeen’. Dit zijn automatische imitaties waar we ons niet bewust van zijn.

Maar de Here Jezus roept ons om juist het tegenoverstelde te zijn. Dat wij elkaar niet laten verslappen of zelfs meegesleurd worden en allemaal in slaap vallen. ‘Word wakker, versterk uw laatste krachten...’, zegt de Here Jezus. De Here Jezus spreekt hier de gemeenteleden aan die nog wél wakker zijn. Als gemeente hebben we de roeping om naar buiten te treden, maar ook om elkaar scherp te houden, om elkaar op te bouwen, elkaar een spiegel voor te houden, met elkaar mee te leven, samen de Here te volgen, samen te dienen in de kerk en buiten de kerk.

Dat is een opdracht, maar óók een bemoediging! Je staat er niet alleen voor! We zijn aan elkaar gegeven als één gemeente. Een reflecterende vraag voor ons: ‘Op welke wijze kunnen we als gemeente elkaar bemoedigen?’

Derde bemoediging: onze naam is bekend bij God. ‘Wie overwint mag zich ook in het wit kleden. Ik zal zijn naam niet uit het boek van het leven schrappen, maar juist voor hem pleiten ten overstaan van mijn Vader en zijn engelen.’ (vers 5).

Wat hier staat is heel hoopvol. Dat betekent dat die naam daar al stáát, terwijl nog niet duidelijk is of die persoon inderdaad zal overwinnen. Je naam komt niet pas in dat boek, als je bij God komt en je leven wordt beoordeeld. Nee, je naam stáát daar al. Als je in Jezus gelooft en Hem aanvaardt als Heer en Verlosser. Dan staat jouw naam al in dat boek. Zoals Jezus zei in Johannes 10:27-28 ‘Mijn schapen luisteren naar mijn stem, Ik ken ze en zij volgen Mij. Ik geef ze eeuwig leven: ze zullen nooit verloren gaan en niemand zal ze uit mijn hand roven.’ Wat een verzekering geeft Jezus ons!

Ook van die mensen in Sardes met bevlekte kleren staat hun naam in het boek van het leven. En de Here Jezus zegt: ‘Bekeer je! Word wakker en overwin, want Ik wil je naam niet schrappen! Je hoort erbij!’

Geliefde gemeente. De Here Jezus die opgestaan is uit de dood, is bij machte om de ‘levende doden’ op te wekken. Laat de boodschap aan de gemeente in Sardes tot ons doordringen. Laten we met Christus leven en onze kleren schoon houden. Er komt een dag dat wij oog in oog met Hem zullen staan. En voor eeuwig mogen we wandelen in witte kleren.

Amen.